Μέσα σε ένα κόσμο ο οποίος κάθε μέρα που περνάει κατρακυλάει σε όλο και περισσότερη καταπίεση και αδικία, η δυναμική της δίκαιης τροφής υπόσχεται μια εκ βάθρων μεταμόρφωση της εικόνας και του τρόπου λειτουργίας αυτού του κόσμου. Η αναζήτηση και η εφαρμογή της δικαιοσύνης στην πιο θεμελιώδη πτυχή της ζωής, την τροφή, μπορούν να αποκαταστήσουν και πάλι την αξία της δικαιοσύνης στην κοινωνία και στο οικοσύστημα.
Το ανθρώπινο ον ως φυσιολογία αλλά και ως συνείδηση ποτέ στην μέχρι τώρα πορεία του δεν βρέθηκε σε τόση αποσύνδεση και απομάκρυνση με το οικοσύστημα που το δημιούργησε, του παρείχε τροφή, αλλά το σημαντικότερο, του παρείχε (μέσα από τους φυσικούς του νόμους) την φιλοσοφία να υπάρχει και να επιβιώνει μέσα σε αυτό με δικαιοσύνη και αειφορία.
Η περίοδος μετά τον 2ο ΠΠ σημαδεύτηκε από την έντονη και σχεδόν τώρα πια ολοκληρωτική διείσδυση και άλωση του χώρου της τροφής από το σύστημα της καταπίεσης (ΣτΚ). Οι έξι δεκαετίες σφιχτού εναγκαλισμού του με τον χώρο της τροφής αλλοίωσαν πλήρως τόσο την έννοια της τροφής όσο και τις αρχές που θα πρέπει να την διέπουν.
Η πιο βασική πράξη αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τον κόσμο γύρω του, η πράξη που εξ ορισμού θα έπρεπε να μας ενώνει και να μας κάνει ένα με το οικοσύστημα, μεταλλάχτηκε από το ΣτΚ σε μια κατάσταση όπου το ανθρώπινο είδος στέκεται ενάντια στην Φύση ως δυνάστης και καταστροφέας της και ως μανιώδης εχθρός της ζωής.
Η συνεχής απομάκρυνση της έννοιας της τροφής από αυτό που πραγματικά είναι τροφή*, αλλά το πλέον τραγικό, η πλήρης αποσύνδεση και το χάσμα με την υπόλοιπη αισθανόμενη ζωή του πλανήτη, πάνε χέρι με χέρι με την ολοένα και περισσότερη βία και αδικία που το ΣτΚ εισάγει στο οικοσύστημα και στην κοινωνία με το πρόσχημα της κάλυψης της ανάγκης της τροφής.
Τώρα περισσότερο από ποτέ άλλοτε φαίνεται ο ρόλος και η δύναμη του ζητήματος της τροφής να καθορίζει το είδος του κόσμου που ζούμε.
Ειδικά στην τρέχουσα συγκυρία, η τροφή έχει όσο ποτέ άλλοτε καταλήξει να είναι το κομβικό σημείο τριβής και αντιπαλότητας με τους άλλους ανθρώπους, τα ζώα και το οικοσύστημα αντί να έχει εξελιχθεί στο πεδίο του σεβασμού και της συνύπαρξης μαζί τους.
Διατροφικό δόγμα
Eκ των υστέρων βλέπουμε ότι από το τέλος του 2ου ΠΠ και μετά κυριάρχησε ένα διατροφικό δόγμα το οποίο βασίστηκε στον κορεσμό της κοινωνίας με το «ζωντανό» παράδειγμα της καταπίεσης των ζώων.
Το συγκεκριμένο δόγμα θέλει τον χώρο και το ζήτημα της τροφής υπό τον έλεγχο του ΣτΚ και την μετατροπή του σε όπλο ενάντια στους καταπιεζόμενους και μάλιστα επίσημα διακηρυγμένο από τον Henry Kissinger το 1970: «Έλεγξε το πετρέλαιο και ελέγχεις τα κράτη. Έλεγξε την τροφή και ελέγχεις τους ανθρώπους.»
Ως προσφορότερο μέσον ελέγχου κρίθηκε η μετατροπή της εκμετάλλευσης των ζώων σε βιομηχανία. Βάση αυτού του δόγματος, τα ζώα εμπλέκονται σε ένα νέου τύπου ολοκληρωτικό καθεστώς (το οποίο διαφέρει συντριπτικά από την έως τότε κατάσταση υποδούλωσής τους) και χρησιμοποιούνται ως ο πόρος και το μέσον για να επιτευχθεί η εκστρατεία επηρεασμού και ελέγχου και των αντίστοιχα καταπιεζομένων ανθρώπων. Με άλλα λόγια, για να επιτευχθεί η ιδεολογική ενίσχυση της καταπίεσης η οποία είναι και η «αρχή λειτουργίας» του ΣτΚ.
Η καταπίεση των ζώων γίνεται ο πυλώνας του ΣτΚ και η ιερή αγελάδα του που κανένας δεν επιτρέπεται να θίξει. Με το να περιπλέκεται σκόπιμα με την βασική ανάγκη της διατροφής και με το να συγκαλύπτεται ως η κάλυψη αυτής της ανάγκης, επιτυγχάνει τον πραγματικό σκοπό και λόγο ύπαρξής της: να περνά στην συλλογική συνείδηση όλα τα απαραίτητα συνειδητά και υποσυνείδητα μηνύματα ώστε να εξοικειώνει την κοινωνία με κάθε καταπιεστική συμπεριφορά που επιβάλλει το ΣτΚ προκειμένου να συνεχίσει να υπάρχει.
Έτσι ο χώρος της διατροφής μετατρέπεται στο καίριο και βασικό πεδίο όπου εξελίσσεται συγκαλυμμένη η πιο κρίσιμη ιδεολογική διαμάχη της εποχής μας, στην οποία μάχονται για επικράτηση δυο διαμετρικά αντίθετες αντιλήψεις:
Από την μια, η κυρίαρχη άποψη του ΣτΚ η οποία θέλει την τροφή μας να είναι προϊόν καταπίεσης και να αποκτιέται μέσω πρακτικών που εισάγουν την αδικία στο οικοσύστημα και στην κοινωνία.
Από την άλλη, η θέση του veganism, η οποία απορρίπτει την καταπίεση ως μέρος ενός ευρύτερου πολιτικού προτάγματος για περιεκτική δικαιοσύνη.
Η έκβαση αυτής της ιδεολογικής διαμάχης θα είναι καθοριστική, αφού όποια αντίληψη επικρατήσει στην διατροφή, μπορεί να κυριαρχήσει στην κοινωνία:
εάν στην διατροφή μας κυριαρχήσει η καταπίεση (όπως ακριβώς τώρα με την πλήρη άλωσή της από το ΣτΚ), τότε και η ανθρώπινη κοινωνία κατακλύζεται από καταπίεση. Αντίθετα εάν στην διατροφή μας κυριαρχήσει η δικαιοσύνη, αυτή τότε διαχέεται συνολικά προς κάθε κατεύθυνση και μεταβάλλει θετικά και συνολικά τον τρόπο οργάνωσης της ζωής μας.
Ο χώρος της τροφής έχει επιλεγεί λόγω της ιδιαιτερότητάς της, αφενός ως βασική βιολογική ανάγκη και αφετέρου επειδή σχετίζεται στενά και επηρεάζει όλες τις άλλες πτυχές της ζωής μας. Επιπλέον έχει να κάνει με τον Δούρειο Ίππο της απόλαυσης και της γεύσης, και έτσι προσφέρεται για συνολικό έλεγχο των ανθρώπων:
- στο ιδεολογικό και ηθικό επίπεδο (μπορεί να διαμορφώνει τις θεμελιώδεις πεποιθήσεις και αξίες μας)
- στο πνευματικό επίπεδο (μπορεί να δημιουργεί σύγχυση και την απαραίτητη μείωση της νοημοσύνης η οποία υποβαθμίζει τα ζώα από αισθανόμενα όντα σε αντικείμενα και «τροφή»)
- στο ψυχολογικό επίπεδο (μπορεί να οδηγεί σε αποσύνδεση, αδιαφορία, απάθεια, και μεταλλαγμένη συνείδηση η οποία διακατέχεται από ψυχρότητα, απονιά, απανθρωπιά, και αποστασιοποίηση από τους άλλους ανθρώπους, τα ζώα και τη φύση, ώστε να μένουμε διχασμένοι και απαθείς μπροστά στο δράμα και στην αδικία)
- στο κοινωνικό επίπεδο (μπορεί να προωθεί την ομογενοποίηση των συμπεριφορών: πχ την μαζική άρνηση της αισθανόμενης ζωής και την επακόλουθη διατροφή με ζωικά «προϊόντα»
- στο σωματικό επίπεδο (μπορεί να οδηγεί σε ασθένεια ή υγεία)
- στο επίπεδο της ποιότητας ζωής μας (μπορεί να οδηγεί στην οικολογική καταστροφή ή σε ακμή και ευημερία του οικοσυστήματος.
- στο επίπεδο των εθνών (μπορεί να οδηγεί σε πολιτικές εξάρτησης και σε συγκρούσεις για την εξασφάλιση πόρων -όπως νερό ή πετρέλαιο- ή σε ειρηνική συνύπαρξη)
Μέσω της παρέμβασης του ΣτΚ, η πράξη της τροφής αποσυνδέεται από αυτό που πραγματικά είναι, δηλαδή μια πολιτική πράξη, αφού συμβαίνει σε ένα συγκεκριμένο πολιτικό περιβάλλον και μπορεί:
- να στηρίζει ή να αποδοκιμάζει συγκεκριμένες πολιτικές
- να δημιουργεί ή να αποτρέπει συγκεκριμένες συνέπειες σε άλλους ανθρώπους, στα ζώα και στο περιβάλλον
- να μας συνδέει με πολύ βασικούς νόμους του οικοσυστήματος
- να οδηγεί τελικά τον κόσμο προς την μία ή την άλλη κατεύθυνση (καταπίεση ή δικαιοσύνη αντίστοιχα)
Η τροφή παρουσιάζεται από το ΣτΚ ως κάτι ουδέτερο, απολιτικό και αθώο που έχει να κάνει με το προσωπικό γούστο και την «ελευθερία επιλογής» μέσα στην «ελεύθερη αγορά» του.
Έτσι συγκαλύπτεται η καταπίεση που υπάρχει μέσα της και αναγορεύεται σε χώρο υπεράνω κριτικής όπου ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Με τον τρόπο αυτό παρακάμπτονται οι αξίες που θα έπρεπε να καθοδηγούν την διατροφή μας και τελικά οι μόνοι κανόνες που την διέπουν είναι αυτοί του ΣτΚ ώστε να μπορεί δικαιολογηθεί κάθε αδικοπραγία στο όνομά της.
Πέρα από την «διατροφή» του ΣτΚ
Η τρέχουσα, κυρίαρχη, επιβεβλημένη διατροφή η οποία έχει επικρατήσει λόγω συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών του ΣτΚ (επιδοτήσεις, οργανωμένη γιγάντωση πολυεθνικών, στημένες «έρευνες», πληρωμένοι «ειδικοί», διαφήμιση, κλπ), θα μπορούσε ίσως να χαρακτηριστεί ως η πιο τέλεια ψυχολογική επιχείρηση (psy op) όπου οι πραγματικοί στόχοι είναι άλλοι από αυτούς που εκ πρώτης ματιάς φαίνονται.
Όπως αναλύθηκε παραπάνω, το κεντρικό χαρακτηριστικό αυτής της επιχείρησης, δηλαδή η καταπίεση των ζώων, δεν υπάρχει τυχαία αλλά είναι πολιτική επιλογή και ο τρόπος που το ΣτΚ έχει επιλέξει για να προβάλλει, να προωθεί και να εντυπώνει στην συνείδηση των ανθρώπων την καταπίεση και για να δικαιολογεί γενικά την εκμετάλλευση και την αδικία που επιβάλλει προς κάθε κατεύθυνση.
Και αυτός είναι ο κυρίαρχος λόγος που η καταπίεση των ζώων βρίσκεται στην διατροφή μας, στην ένδυσή μας, στην διασκέδασή μας, στην επιστήμη μας και σε κάθε άλλη πλευρά της ζωής μας. Γι αυτό τα «προϊόντα» της εκμετάλλευσης των σωμάτων των ζώων βρίσκονται παντού!
Όμως η δίκαιη διατροφή έχει την δυναμική να οδηγήσει σε μια απελευθερωτική απλότητα, η οποία αυτόματα καθιστά περιττή την βασική δομή της καταπίεσης (η οποία υπάρχει ως αποτέλεσμα του διατροφικού δόγματος) και εν συνεχεία ως ντόμινο μπορεί να παρασύρει και όλα τα εναπομείναντα κατάλοιπά της.
Ο προσδιορισμός δίκαιη μπροστά από την τροφή μπορεί να κάνει την διαφορά και να απλουστεύσει την τρέχουσα παρασιτική πολυπλοκότητα, η οποία υπάρχει ως αποτέλεσμα της εφαρμογής της καταπίεσης προς κάθε αποδέκτη που αυτή είναι δυνατό να στραφεί: προς τα υποδουλωμένα (τα τελευταία 10 χιλιάδες χρόνια) στον άνθρωπο ζώα, προς τις σκόπιμα και τεχνητά αποδυναμωμένες ομάδες ανθρώπων, προς το συνολικό οικοσύστημα της Γης.
Έτσι ενώ το διατροφικό δόγμα θέλει την αποσύνδεση της τροφής από τις συνέπειές της και τον κορεσμό της κοινωνίας με το «ζωντανό» παράδειγμα της καταπίεσης των ζώων, η δίκαιη διατροφή μας φέρνει αντιμέτωπους με τις συνέπειες της τροφής μας, τις οποίες ως υπεύθυνα μέλη ενός ευρύτερου και αλληλένδετου ιστού της ζωής είμαστε υποχρεωμένοι να λάβουμε υπόψη.
Δεν χρειάζεται εμείς οι άνθρωποι να συμφωνήσουμε μονομιάς σε όλα. Απλά χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουμε την τροφή μας στην βάση της δικαιοσύνης, να δούμε ποιος και τι κρύβεται στον χώρο της τροφής, και ποιος είναι ο ρόλος του κάθε εμπλεκόμενου σε αυτήν.
Τότε γίνεται φανερό ότι η ανθρωπότητα έχει μηδενική απαίτηση για την άδικη, γεμάτη καταπίεση και αλλοιωμένη «τροφή» του ΣτΚ και τεράστια απαίτηση για δίκαιη, παραγόμενη με βάση τις αξίες τροφή.
Η δυναμική μιας τέτοιας θεώρησης είναι τεράστια: μπορεί σαν ένα κύμα να «σαρώσει» το οικοδόμημα της αδικίας και να το εξαφανίσει από προσώπου γης. Γιατί αυτό το οικοδόμημα ουσιαστικά είναι ένα σχήμα εμφυτευμένο στο μυαλό, ένα κάστρο στην άμμο της συνείδησης, προστατευόμενο από διάφορους κυματοθραύστες επίσης φτιαγμένους από άμμο που δεν είναι άλλοι από τους διάφορους μύθους.
Όλο αυτό το σκηνικό δεν μπορεί να αντισταθεί για πολύ στο κύμα που φουσκώνει στα ανοιχτά και μαζεύει δύναμη καθοδόν προς τη ακτή. Το κύμα αυτό είναι η αλήθεια και η συνειδητοποίηση των γεγονότων:
- Τι επιβάλλουμε σε άλλα αισθανόμενα όντα, σε άλλους ανθρώπους και στο οικοσύστημα και γιατί τα επιβάλλουμε;
- Πως επιτρέπουμε να συμβαίνει κάτι τέτοιο; Γιατί έχουμε εφυσηχαστεί όλο αυτό το διάστημα; Πως αποχαυνωθήκαμε και βρεθήκαμε σε τέτοια σύγχυση ώστε να μην βλέπουμε τις συνέπειες της διατροφής που μας επιβλήθηκε;
- Γιατί έχουμε συνταχθεί με την αδικία και με την κουλτούρα του θανάτου και όχι με τις αξίες και την κουλτούρα της ζωής;
- Ποιος ο λόγος να συμμετέχουμε σε ένα τέτοιο σύστημα;
- Και ποιος σε τελική ανάλυση ωφελείται, ποιος και τι επιβραβεύεται και ποιος ζημιώνεται από μια τέτοια διατροφή;
Όλα τα παραπάνω μας οδηγούν τελικά στην επίγνωση ότι η καταπίεση των ζώων και η αντίστοιχη και σχετιζόμενη με αυτήν καταπίεση και των ανθρώπων είναι η ρίζα του κακού και έτσι από δύναμη και όπλο του ΣτΚ μπορεί να γίνει η Αχίλλειος πτέρνα του, αφού αυτό το μόνο πράγμα που τρέμει είναι η ιδεολογική καταδίκη και η αποκήρυξη της καταπίεσης η οποία ισοδυναμεί με την κατάρρευσή του.
Η απελευθέρωση από την αντίληψη της καταπίεσης (όσων λόγω των υπάρχοντος πλαισίου μπορούμε να καταπιέσουμε) απλοποιεί αλλά ταυτόχρονα αναβαθμίζει αισθητικά το τοπίο της σκέψης μας και της συνείδησής μας: καταργεί όλα τα εμφυτευμένα, περιττά, αρνητικά συναισθήματα, σκέψεις, και αντιλήψεις που δικαιολογούσαν την καταπίεση (και την μετακύλησή της σε άλλους) και στην θέση τους φέρνει τις αξίες του δικαίου, της ελευθερίας και του σεβασμού των αισθανόμενων όντων.
Επίσης αναβαθμίζει αισθητικά και το τοπίο της ζωής μας: ο πλανήτης καθαρίζει από το σκηνικό της τυραννίας και όλες αυτές τις εγκαταστάσεις και τις εικόνες του αίσχους, οι οποίες περνούν οριστικά εκεί που πάντα ανήκαν, δηλαδή στα σκουπίδια της ιστορίας.
Η ίδια η ιστορία της ανθρωπότητας μας δείχνει ότι ανέκαθεν έχει υπάρξει εναλλακτική στην καταπίεση. Μόνο που τώρα η τρέχουσα συγκυρία μας δείχνει ολοφάνερα ότι ο τρόπος για να το κάνουμε αυτό δεν είναι ο διχαστικός, ανθρωποκεντρικός τρόπος του παρελθόντος αλλά η ολοκληρωμένη προσέγγιση περιεκτικής δικαιοσύνης του veganism.
……………….
* Έχουμε πλέον φτάσει στο σημείο όπου χρειάζεται να κάνουμε την διάκριση μεταξύ τροφής και μη-τροφής.
Αυτό που αντικειμενικά είναι τροφή για τον άνθρωπο καλύπτει συγκεκριμένα κριτήρια:
- της φυσιολογίας (μόνο φυτική τροφή)
- της δικαιοσύνης (όλη η διαδικασία από την παραγωγή έως την διανομή γίνεται χωρίς αδικία και καταπίεση)
Μόνο με την ικανοποίηση των παραπάνω κριτηρίων μπορεί κάτι να θεωρείται τροφή ενώ σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση είναι απλά ένα υποκατάστατο και ένα ξένο υλικό - δέλεαρ που λειτουργεί ως εξαπάτηση και ως Δούρειος ίππος για την εξυπηρέτηση άλλων σχεδίων.
Επομένως άλλο πράγμα αυτό που αντικειμενικά είναι τροφή και άλλο πράγμα αυτό που εκπαιδευόμαστε από το ΣτΚ να θεωρούμε τροφή. Αυτό σημαίνει ότι η πλειοψηφία όσων μας σερβίρονται ως τροφή πολύ απλά είναι μη-τροφή.
Με βάση αυτή την διάκριση, σήμερα στην Γη παράγεται ελάχιστη πραγματική τροφή, και από την άλλη υπάρχει ο τεράστιος, κυρίαρχος μηχανισμός που ενώ δραστηριοποιείται στον χώρο της τροφής, παράγει τελικά μη-τροφή, και βρίσκεται σε μια συνεχή διαδικασία συγκάλυψης αυτής της πραγματικότητας.
Ένα απτό παράδειγμα συγκάλυψης της μη-τροφής είναι και η απομάκρυνση από την φυσική γεύση και η κυριαρχία της ψευδογεύσης μέσω χημικών και τοξικών διαδικασιών και πρόσθετων.
