Η επιβίωση του ευγενικότερου

Η φράση, «η επιβίωση του ισχυρότερου» δεν είναι πλέον επίκαιρη. Ο Δαρβίνος ποτέ δεν την είπε. Στην πραγματικότητα, είναι ένα απόσπασμα από τον φιλόσοφο Herbert Spencer. Έντεκα χρόνια πριν το θάνατο του, ο Δαρβίνος έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο Η καταγωγή του ανθρώπου και η επιλογή σε σχέση με το φύλο (The Descent of Man and Selection in Relation to Sex). Σε ένα από τα κεφάλαια του εξήγησε την προέλευση αυτού που ονόμασε «συμπάθεια» - που σήμερα θα το λέγαμε και συμπόνια. Έγραψε: «Οι ανθρώπινες κοινωνίες που έχουν τα πιο συμπονετικά μέλη έχουν περισσότερες πιθανότητες να ευδοκιμήσουν.»

Επί του παρόντος, υπάρχει ένα τεράστιο ποσό επιστημονικών αποδείξεων που δείχνει ότι το να είναι κάποιος συμπονετικός ωφελεί την υγεία του ίδιου και της κοινωνίας. Οι ανθρώπινες κοινωνίες που έχουν τα πιο συμπονετικά μέλη είναι πολύ πιθανότερο να ευημερήσουν.

Ο Dacher Keltner, κοινωνικός ψυχολόγος, συγγραφέας του Γεννημένοι να είμαστε καλοί (Born to Be Good), και συνιδρυτής της οργάνωσης The Greater Good Society, είναι ένας από τους κορυφαίους ερευνητές σήμερα πίσω από τη νέα επιστήμη των θετικών συναισθημάτων.

Αυτό που ο Keltner ανακαλύπτει είναι εκπληκτικό - είμαστε γεννημένοι για να είμαστε συμπονετικοί. Υπάρχει μια περιοχή που ονομάζεται κεντρική γκρι (periaqueductal grey), ένα μέρος του θηλαστικού εγκεφάλου μας που είναι δεκάδες εκατομμυρίων ετών, που ενεργοποιεί συμπεριφορές φροντίδας. Αποδεικνύεται ότι στους ανθρώπους, όταν αισθανόμαστε συμπόνια και βλέπουμε κάποιον να υποφέρει, αυτό το τμήμα του εγκεφάλου ανάβει, αποδεικνύοντας ότι η συμπόνια είναι ένα από τα παλαιότερα ένστικτά μας και αναπόσπαστο τμήμα της ανθρώπινης εξέλιξης.

«Η συμπόνια είναι το θεμέλιο της ηθικής μας αίσθησης και η ουσία των συνεργατικών κοινοτήτων», λέει ο Keltner. «Όταν οι άνθρωποι βλέπουν άλλους να απαντούν με συμπόνια, αισθάνονται έμπνευση, ανάταση και εξύψωση.»

......................................

Ακόμα μια δικαίωση της ειρηνικής διατροφής και του veganism (περιεκτική δικαιοσύνη). Αυτό που ενστικτωδώς όλοι αισθανόμαστε αυθόρμητα να αναβλύζει από μέσα μας - αλλά που δυστυχώς τις περισσότερες φορές στην σημερινή συγκυρία πνίγεται και ξεχνιέται - δηλαδή η συμπόνια ή με άλλα λόγια ο αισθανόμενος άνθρωπος, έρχεται πλέον να το αποδείξει και η επιστήμη.

Είμαστε φτιαγμένοι για να είμαστε συμπονετικοί και καλοί και όχι για να συναινούμε και να συντασσόμαστε με το κακό, την αδικία και την κατάλυση της συμπόνιας όπως συμβαίνει με την διατροφή με ζωικά που ύπουλα έχει επιβάλλει στην ανθρωπότητα το κακόβουλο σύστημα που κυριαρχεί. Ακόμα και αν αυτή η διατροφή από τη λεηλασία της ζωής των μη ανθρώπινων ζώων είχε όλα τα θετικά (στην πραγματικότητα δεν έχει κανένα) θα έπρεπε βάσει της φυσικής μας προδιάθεσης για συμπόνια να την έχουμε υποκαταστήσει με μιαν άλλη, δίκαιη και ειρηνική, που θα συμπλέει με την εσωτερική μας ηθική πυξίδα.

Τώρα λοιπόν που η επιστήμη μας αποκαλύπτει τον αισθανόμενο άνθρωπο που κρύβαμε μέσα μας μαζί με την γνώση ότι η πεπτική μας ανατομία και κατασκευή είναι αυτή του φυτοφάγου, ειρηνικού πλάσματος, μας ανοίγεται επιτέλους διάπλατα ο δρόμος για την άμεση μετάβαση εκεί όπου πάντα ανήκαμε: σε μια ειρηνική διατροφή η οποία βασίζεται αποκλειστικά στα φυτά.

Μια τέτοια μετάβαση τερματίζει την απέραντη αδικία προς τα άλλα αισθανόμενα όντα και μας δικαιώνει ως ανθρώπινη οντότητα σε κάθε επίπεδο: και σωματικά και ηθικά.