Τα Ζώα ως Πρόσωπα:
Δοκίμια για την κατάργηση της εκμετάλλευσης των Ζώων
(Animals as Persons: Essays on the Abolition of Animal Exploitation)
Καινούργιο βιβλίο του Gary L. Francione,
διακεκριμένου Πανεπιστημιακού Καθηγητή Νομικής
και φιλοσόφου για τα δικαιώματα των ζώων και την ηθική θεωρία
Columbia University Press, 2008
Με ένα νέο βιβλιο, επανέρχεται ο Gary L. Francione, γνωστός για την κριτική του απέναντι στους ευημεριστικούς(welfare) νόμους και ρυθμίσεις για τα ζώα, για την απεμπολιστική(abolitionist) θεωρία του για τα δικαιώματα των ζώων που βασίζεται στην κατάργηση της εκμετάλλευσης τους, και για την προώθηση της χορτοφαγίας(veganism) και της πολιτικής της μη βίας ως αρχές βασικών γραμμών του κινήματος της απεμπόλησης.
Ο Gary Francione ήταν ο πρώτος ακαδημαϊκός που δίδαξε για τα δικαιώματα των ζώων σε Αμερικανική Νομική Σχολή και έχει γίνει από τότε μια κεντρική μορφή στο κίνημα των δικαιωμάτων των ζώων.
Με απλά λόγια, η απεμπολιστική θέση του Francione δεν είναι σταδιακή αλλά άμεση: όλη η ανθρώπινη χρήση των ζώων πρέπει αμέσως να τερματιστεί- ως τροφή, ως υποκείμενα έρευνας, "στη μόδα," κ.λπ.
Το βιβλίο, το οποίο είναι μια συλλογή από 7 δοκίμια, επιχειρηματολογεί υπέρ της θεώρησης των ζώων ως πρόσωπα με όλα τα σχετικά δικαιώματα που αυτό συνεπάγεται.
Σε αυτήν την συλλογή, ο Francione προωθεί την πιο ριζοσπαστική θεωρία περί δικαιωμάτων των ζώων που έχει υποστηριχθεί μέχρι σήμερα.
Αντίθετα από τον Peter Singer, ο Francione υποστηρίζει ότι δεν μπορούμε ηθικά να δικαιολογήσουμε τη χρησιμοποίηση των ζώων κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις, και αντίθετα από τον Tom Regan, η θεωρία του Francione ισχύει για όλα τα ενσυναίσθητα(sentient) όντα(εκείνα τα οποία έχουν την ικανότητα να αισθάνονται πόνο και ευχαρίστηση), και όχι μόνο για εκείνα που έχουν πιό περίπλοκες γνωστικές δυνατότητες.
Ο Francione εισάγει το βιβλίο με ένα δοκίμιο που εξηγεί τις ιστορικές και σύγχρονες τοποθετήσεις μας για τα ζώα, κάνοντας διαχωρισμό μεταξύ του ζητήματος της χρήσης ζώων από αυτό της μεταχείρισης ζώων.
Παρουσιάζει έπειτα μια θεωρία των δικαιωμάτων των ζώων, η οποία εστιάζει στην ανάγκη να χορηγηθεί σε όλους τους ενσυναίσθητους μη-ανθρώπους το δικαίωμα να μην αντιμετωπίζονται ως ιδιοκτησία μας. Η αναγνώριση ενός τέτοιου δικαιώματος θα απαιτούσε από εμάς να σταματήσουμε να φέρνουμε στην ζωή τα εξημερωμένα ζώα για ανθρώπινη χρήση.
Ρίχνει μια σκληρή ματιά στη "ηθική σχιζοφρένια μας" προς τα ζώα και τη ικανότητά μας να θεωρούμε μερικά πλάσματα ως αγαπημένους συντρόφους και άλλα ως τροφή και ιματισμό.
Τα επόμενα δοκίμια ερευνούν τις πρόσφατες αλλαγές στην ευημερία των ζώων και το λυπηρό γεγονός ότι αυτές οι πρακτικές όχι μόνο έχουν αποτύχει να μας φέρουν πιό κοντά στην κατάργηση της ζωικής εκμετάλλευσης, αλλά έχουν κάνει το κοινό να αισθάνεται πιό άνετα για την υποθετικά πιο "ανθρωπιστική" ζωική μεταχείριση.
Σε δύο δοκίμια, ο Francione ερευνά τη σημασία της ενσυναίσθησης(sentience) ως απαραίτητο και ικανοποιητικό όρο για την ηθική σημασία των ζώων και εξηγεί πώς η θέση των ζώων ως οικονομικά προϊόντα αποτρέπει την ίση εκτίμηση των συμφερόντων τους.
Συζητά επίσης το ζήτημα της χρησιμοποίησης των ζώων στα πειράματα, υποστηρίζοντας ότι η εμπειρική ανάγκη της ζωικής χρήσης είναι στην καλύτερη περίπτωση ύποπτη και ότι η ζωική χρήση δεν μπορεί, εν πάση περιπτώσει, να δικαιολογηθεί ηθικά.
Μετά από ένα κεφάλαιο που εξετάζει τον οικοφεμινισμό και την ηθική του θέση περί φροντίδας, ο Francione ολοκληρώνει επιχειρηματολογώντας ενάντια στην λογική της θέσης του Tom Regan ότι ο θάνατος επιβάλλει μεγαλύτερη ζημιά στους ανθρώπους από τους μη-ανθρώπους.
Συνολικά, αυτή η συλλογή δοκίμιων καταδεικνύει γιατί η απεμπολιστική θεωρία του Francione θεωρείται ευρέως ως η πιό συναρπαστική καινοτομία στη σύγχρονη ηθική για τα ζώα.
Και ένα απόσπασμα από συνέντευξη που έδοσε ο Gary Francione με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του:
ΕΡ: Εάν έχουμε πειστεί από τις απόψεις σας και θέλουμε να καταργήσουμε τη ζωική εκμετάλλευση, τι μπορούμε να κάνουμε τώρα —σήμερα —για να βοηθήσουμε να επέλθει αυτή η κατάργηση;
GF: Το σημαντικότερο πράγμα που ο καθένας μπορεί να κάνει είναι να γίνει vegan και να εκπαιδεύσει και άλλους γιατί το να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη μας τα ζώα σημαίνει να είμαστε vegan. Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα γίνονται vegan, η απαίτηση θα μειώνεται και θα προάγεται η συνείδηση για την ανήθικη και αδικαιολόγητη φύση της ζωικής χρήσης. Θεωρώ την χορτοφαγία(veganism) ως την σημαντικότερη μορφή ακτιβισμού για τα μη ανθρώπινα ζώα. Η χορτοφαγία είναι η αρχή της απεμπόλησης(abolition), εφαρμοσμένη στη ζωή του ατόμου.
