Ο κτηνίατρος Andrew Knight συνιστά τις καλύτερες διατροφές για τα κατοικίδια μας
Φανταστείτε να γλιστράτε σε μια τυρκουάζ θάλασσα, γαληνεύοντας από τα κύματα που απαλά σκάνε στις άσπρες αμμουδιές της εξωτικής τοποθεσίας που το αφεντικό σας τελικά σας έχει στείλει, ως ταπεινή εκτίμηση των ετών της ειδικευμένης και πολύτιμης υπηρεσίας σας. Ο ήλιος είναι ζεστός, ο ουρανός γαλάζιος, και το αεράκι ήπια χαϊδεύει τα φοινικόφυλλα που ρίχνουν την σκιά τους στο κοκτέιλ που σας περιμένει στην σεζλόνγκ σας. Όλα είναι όπως θάπρεπε να είναι. Ξαφνικά, η ησυχία σας διαταράσσεται από έναν πανίσχυρο παφλασμό! Μια γούνινη, κοκκινότριχη θαμπάδα περνάει σαν σίφουνας από μπροστά σας, ενώ αφρώδεις φυσαλίδες πετάγονται στο πέρασμα της. Κοιτώντας με μισόκλειστα μάτια κόντρα στο δυνατό φως, μόλις που βλέπετε ένα ζευγάρι μουσκεμένα αυτιά και μια έντονα τρεμάμενη ουρά, γρήγορα να χάνονται μέσα στο βαθύ μπλε. "Α μάλιστα," μονολογείτε, "είναι απλά μια τοπική σπιτίσια γάτα, που επιδιώκει να πραγματώσει την φυσική διατροφή των αιλουροειδών με ψάρια!"
Καθώς κάνετε πίσω για να ρίξετε ακόμα μια φορά το βλέμμα σας στα απέραντα βάθη του γαλανού ουρανού, σκέφτεστε ότι ξέρετε ένα-δύο πράγματα για τις γάτες. Η προτίμηση των αιλουροειδών για τα ψάρια, παραδείγματος χάριν, είναι καλά εξακριβωμένη. Ιδιαίτερα για τον τόνο. Σύντομα αφού σηκωθούν κάθε μέρα, ξέρετε ότι οι παράκτιες γάτες κολυμπούν φυσικά 10-20 μίλια μέσα στον ωκεανό κυνηγώντας μπλε τόνους που ζυγίζουν μέχρι μισό τόνο, με τους οποίους εμπλέκονται σε υποβρύχιες μάχες μέχρι θανάτου. Ξέρετε επίσης ότι γαρνίρουν τα γεύματά τους με μικρότερα είδη, όπως σολομούς, γαρίδες και αθερίνα. Ευτυχώς, επιθέσεις στους ηλιοκαμμένους επιπλέοντες πιθήκους δεν έχουν καταγραφεί ακόμα. Ξέρετε ότι οι γρήγορα αυξανόμενες αποικίες στεριανών άγριων γατών σε τόπους όπως η Αφρική έχουν επανέλθει στους παραδοσιακούς τους τρόπους, ενεδρεύοντας και κυνηγώντας μεγάλα θηράματα, ειδικότερα αγελάδες, πρόβατα και χοίρους, περαιτέρω θέτοντας σε κίνδυνο τα απειλούμενα κοπάδια των βούβαλων. Οι αριθμοί των άσπρων ρινόκερων έχουν μειωθεί τώρα σε κρίσιμα επίπεδα. Αυτά τα τρομακτικά αιλουροειδή προφανώς αρέσκονται να ξεπλένουν τους φόνους τους με γάλα αγελάδας. Τα γατάκια αποκτούν την προτίμηση φυσικά επειδή οι μητέρες γάτες, όταν πάνε για κυνήγι, τα αφήνουν για φύλαξη με ορισμένες επιλεγμένες, θηλάζουσες αγελάδες...
Σας άκουσα να χλευάζετε"Γελοίο"; Σκεφτείτε πάλι. Εκατομμύρια ανθρώπων με γάτες και σκύλους παγκόσμια το θεωρούν εξ ολοκλήρου φυσικό να ταΐζουν τον αιλουροειδή και κυνοειδή σύντροφο τους κονσερβοποιημένο ψάρι και γαρίδες, μέρη σωμάτων από αγελάδες, πρόβατα, χοίρους, γαλοπούλες, πάπιες, κοτόπουλα, και γάλα. Ίσως και να είστε ένας απ’ αυτούς. Παρόλα αυτά, αντίθετα από τις προκαλούμενες από τον ήλιο και την θάλασσα παραισθήσεις, οι γάτες στα φυσικά περιβάλλοντά τους κυνηγούν και σκοτώνουν διάφορα μικρά θηλαστικά, πουλιά, και μεγάλα έντομα. Δεν έχουν ακόμα καταγραφεί να καταδιώκουν θαλάσσιους τόνους, ούτε να τρομοκρατούν τα κοπάδια των αγελάδων, των προβάτων ή των χοίρων.
Τροφή κατοικίδιων βασισμένη στο κρέας
Παρά τα βιολογικά στοιχεία, εκατομμύρια ανθρώπων προσκολλώνται στην πεποίθηση ότι είναι φυσικό να ταΐζουν τους αιλουροειδείς ή κυνοειδείς συντρόφους τους εμπορικές τροφές που αποτελούνται από τα ανάμεικτα μέρη σωμάτων από ποικίλα ζώα που δεν θα έτρωγαν ποτέ φυσικά. Σε αυτά προστίθενται τα προϊόντα σφαγείων που κρίνονται ως ακατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση, όπως το κρέας ‘4-D’ (από τα ζώα που είναι ανάπηρα, ασθενή, πεθαίνουν ή έχουν πεθάνει κατά την άφιξη στο σφαγείο), που μεταμφιέζεται έξυπνα χρησιμοποιώντας ονόματα όπως "παράγωγα κρέατος" ή "υποπροϊόντα."
Δυστυχώς, τα ψάρια δεν έχουν εξελίξει μηχανισμούς για να αποβάλλουν τους σύγχρονους ωκεάνειους ρύπους όπως ο υδράργυρος και τα PCBs(οργανοχλώρια), οι οποίοι συσσωρεύονται στους ιστούς τους. Όταν εκτεθούν στον αέρα, τα ψάρια είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην βακτηριδιακή σήψη. Τα χαλασμένα ψάρια προστίθενται επίσης στις εμπορικές ζωοτροφές των κατοικίδιων.
Οι μάρκες τροφών από χώρες όπως οι ΗΠΑ περιέχουν επίσης τα πτώματα σκυλιών και γατών που προέρχονται από τα καταφύγια ζώων. Ομοίως, τα τοξικά περιλαίμια για τους ψύλλους δεν αφαιρούνται πάντα. Χωρίς να προκαλεί έκπληξη, μια μελέτη του 1998 της Διεύθυνσης Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ(USDA) ανίχνευσε το διάλυμα ευθανασίας sodium pentobarbital, που είναι ειδικά σχεδιασμένο για να σκοτώνει σκυλιά, γάτες και άλλα ζώα, σε 43 τυχαία επιλεγμένες ποικιλίες ξηράς τροφής για σκυλιά.
Για να ενισχυθεί η ωραία γεύση, η ξηρά τροφή ψεκάζεται με έναν συνδυασμό ραφιναρισμένου ζωικού λίπους, λαρδιού, χρησιμοποιημένου λίπους από εστιατόρια, και άλλα έλαια που θεωρούνται πάρα πολύ ταγκισμένα ή μη φαγώσιμα για ανθρώπινη κατανάλωση, και που περιέχουν υψηλά επίπεδα ανθυγιεινών ελευθέρων ριζών και υδρογονωμένων λιπών. Αυτά τα έλαια δίνουν τη διακριτική μυρωδιά που αναδύεται από μια μόλις ανοιγμένη κονσέρβα τροφής για κατοικιδία.
Οι πρόσθετοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν τους βακτηριακούς, πρωτοζωικούς, μυκητιακούς, προερχόμενους από ιό και prion μολυσματικούς παράγοντες, μαζί με ανάμεικτες ενδοτοξίνες και μυκοτοξίνες, τα υπολείμματα ορμονών και αντιβιοτικών, ιδιαίτερα στις μάρκες από χώρες όπως οι ΗΠΑ, όπου οι περισσότερες από αυτές τις χημικές ουσίες χορηγούνται στα εκτρεφόμενα ζώα και ενδεχομένως επικίνδυνα συντηρητικά, μερικά από τα οποία έχουν απαγορευθεί σε διάφορες χώρες.
Απληστία: μια ισχυρή δύναμη
Η επιθυμία των διευθυνόντων συμβούλων της βιομηχανίας τροφίμων να βγάλουν λίγο περισσότερο κέρδος από συστατικά που κανονικά θα έπρεπε να καταδικαστούν ως ακατάλληλα για κατανάλωση έχει αποτελεσματικά μετατρέψει την βασισμένη στο κρέας τροφή για κατοικίδια σε μια απέραντη, βιομηχανική χωματερή, με προϊόντα που κανένα λογικό γατί ή σκυλί θα συλλογιζόταν. Η απληστία, εντούτοις, είναι μια ισχυρή εμπνέουσα δύναμη, η οποία οδήγησε στην εφεύρεση του "digest". Σύμφωνα με το κείμενο Κλινική Διατροφή Μικρού Ζώου, "το digest είναι πιθανόν ο σημαντικότερος παράγοντας που ανακαλύφθηκε τα τελευταία χρόνια για την ενίσχυση της ωραίας γεύσης των ξηρών τροφίμων για τις γάτες και, σε έναν μικρότερο βαθμό, τα σκυλιά." Τι ακριβώς λοιπόν είναι αυτό το καταπληκτικό συστατικό; Το digest είναι ένας ευφημισμός της βιομηχανίας για μια σούπα των μερικώς διαλυμένων εντέρων, συκωτιών, πνευμόνων και διάφορων σπλάγχνων από κοτόπουλα (πρώτιστα), και άλλα ζώα, που παράγεται χρησιμοποιώντας διάφορα ένζυμα και οξέα. Τα ακριβή συστατικά είναι πολύ καλά φυλαγμένα εμπορικά μυστικά, τα οποία, σε διαφορετικούς συνδυασμούς, παράγουν ποικίλες γεύσεις. Οι παρτίδες που θεωρούνται ότι μοιάζουν περισσότερο με βοδινό κρέας μπορούν μαγικά να μετασχηματίσουν μια κονσέρβα από διάφορα ζωικά σωματικά μέρη σε "βραστό βοδινό", ενώ αυτές που θεωρούνται ότι μοιάζουν περισσότερο "ψαρίσιες" μπορεί να δημιουργήσουν "ωκεάνιο μπακαλιάρο ."
Διατροφές Vegan: υγιείς;
Οι κατάλληλα διαμορφωμένες vegan διατροφές μπορούν να παρέχουν μια υγιή εναλλακτική λύση και για τις γάτες και τα σκυλιά, εξαλείφοντας τους πολυάριθμους κινδύνους που υπάρχουν στις βασισμένες στο κρέας διατροφές για κατοικίδια. Οι Vegan διατροφές παρέχουν όλες τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες χρησιμοποιώντας μόνο φυτικές, μεταλλικές και συνθετικές πηγές. Κάθε είδος τελικά απαιτεί ιδιαίτερες διαιτητικές θρεπτικές ουσίες, παρά συγκεκριμένα συστατικά. Ένας αυξανόμενος αριθμός κατασκευαστών παρέχει τώρα vegan ζωικές διατροφές για τα ζώα συντροφιάς (βλ. www. VegePets. ). Και πλήρεις διατροφές αλλά και διατροφικά συμπληρώματα είναι διαθέσιμα. Οι πρώτες προσφέρουν την ευκολία, ενώ τα δεύτερα παρέχουν μια φτηνότερη εναλλακτική λύση για εκείνους που επιθυμούν να προσθέσουν τα θρεπτικά συμπληρώματα στις σπιτικά μαγειρεμένες διατροφές. Οι συνταγές είναι διαθέσιμες σε βιβλία όπως Vegetarian Cats & Dogs (Peden, 1999) και Obligate Carnivore (Gillen, 2003), και από τους προμηθευτές.
Αφύσικη συμπεριφορά;
Άνθρωποι που έχουν ζώα και που έχουν καλή πρόθεση αλλά είναι ταυτόχρονα μπερδεμένοι, αντιστέκονται συχνά στις vegan διατροφές, θεωρώντας ότι οι εμπορικές βασισμένες στο κρέας διατροφές επιτρέπουν τη μεγαλύτερη έκφραση της φυσικής συμπεριφοράς σίτισης. Αυτή η αξίωση χρειάζεται πιό στενή διερεύνηση.
Όταν οι άγριες γάτες ή τα σκυλιά σκοτώνουν το θήραμα τους, καταβροχθίζουν όσο το δυνατόν περισσότερο για να εμποδίσουν την κατανάλωση από τους ανταγωνιστές. Αυτό ακολουθείται από αβέβαιες περιόδους πείνας.
Παρόλα αυτά, οι εμπορικές βασισμένες στο κρέας διατροφές περιλαμβάνουν ανάμεικτα μέρη σωμάτων από ζώα που οι γάτες και τα σκυλιά ποτέ δεν τρώνε φυσικά, βαριά καρυκευμένες με αφύσικες πρόσθετες ουσίες αμφισβητήσιμης ασφάλειας. Αυτές διανέμονται από κονσέρβες σε προβλέψιμους χρόνους καθημερινά, και η τροφή σε σβώλους μερικές φορές είναι διαθέσιμη όλο το εικοσιτετράωρο. Το αποτέλεσμα έχει πολύ λίγη ομοιότητα με την φυσική συμπεριφορά σίτισης.
Οι άνθρωποι που έχουν ζώα συχνά βάζουν μικροτσίπ, εμβολιάζουν, προχωρούν στην αφαίρεση παρασίτων, ψύλλων, και στειρώνουν τους μαλλιαρούς συντρόφους τους, και επίσης τους περιορίζουν μέσα τη νύχτα, επειδή θεωρούν σωστά ότι τέτοια βήματα είναι απαραίτητα για να προστατεύσουν την υγεία. Γιατί, τότε, τόσο πολλοί αντιστέκονται στις υγιεινές vegan διατροφές σίτισης στις γάτες και τα σκυλιά στη βάση ότι είναι "αφύσικο";
Οι πραγματικοί λόγοι για αυτά τα περίεργα διπλά στάνταρ προκύπτουν πιθανόν από τις βαθιές ανάγκες αυτών των κατά τα άλλα νοιαζόμενων ανθρώπων να δικαιολογήσουν το βάσανο και το θάνατο που περιλαμβάνονται στις παρελθοντικές και παρούσες βασισμένες στο κρέας διαιτητικές επιλογές, μέσω της συντήρησης μιας πεποίθησης ότι το κρέας είναι φυσικό ή απαραίτητο.
Επιπτώσεις στην υγεία
Η πεποίθηση ότι οι γάτες, και σε έναν μικρότερο βαθμό, τα σκυλιά, δεν μπορούν να αναπτυχθούν χωρίς κρέας, υποστηρίζεται ευρέως, ακόμη και από τους κτηνίατρους. Εντούτοις, μια πρόσφατη έρευνα της βιοϊατρικής βιβλιογραφίας βρήκε μόνο μια μελέτη που καταδεικνύει μια δυσμενή συνέπεια στις χορτοφάγες γάτες. Αυτή η διατροφή ήταν γνωστή ότι είναι θρεπτικά ανεπαρκής.
Από την άλλη, τουλάχιστον δέκα επιστημονικές μελέτες έχουν καταδείξει τους αυξανόμενους κινδύνους ποικίλων ασθενειών με την μακροπρόθεσμη συντήρηση γατών και σκυλιών με διατροφές βασισμένες στο κρέας, που περιλαμβάνουν ασθένειες των: νεφρών, του συκωτιού, της καρδιάς, νευρολογικές, οπτικές, νευρομυϊκές και δερματικές ασθένειες, αιμορραγικές διαταραχές, γεννετικές ατέλειες, αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα και μολυσματικές ασθένειες (βλ. www.VegePets.info, βασισμένες στο κρέας διατροφές). Όπως με τους ανθρώπους, τα ποσοστά των αποκαλούμενων "εκφυλιστικών" ασθενειών όπως η παχυσαρκία, ο καρκίνος, οι ασθένειες της καρδιάς και των νεφρών αυξάνονται στις γάτες και τα σκυλιά σε αφύσικο και ενοχλητικό επίπεδο και η μακροπρόθεσμη έκθεση στις ανθυγιεινές διατροφές είναι η πιό κοινή αποτρέψιμη αιτία.
Το 2006 η πρώτη μελέτη της υγείας ενός πληθυσμού των μακροπρόθεσμων vegetarian γατών (οι περισσότερες, στην πραγματικότητα, ήταν vegan), δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Αμερικανικής Κκτηνιατρικής Ιατρικής Ένωσης – ένα από τα κύρια κτηνιατρικά περιοδικά παγκοσμίως. Οι περισσότερες ήταν κλινικά υγιείς, εκτός από μικρές αλλαγές τιμών του αίματος σε τρεις γάτες, οι οποίες ταΐζονταν εν μέρει με επιτραπέζια αποφάγια.
Ομοίως, μια μελέτη του 1994 ενός πληθυσμού vegan(χορτοφάγων)(65%) και vegetarian (35%) σκυλιών βρήκε πάλι τη μεγάλη πλειοψηφία να είναι σε καλή έως άριστη υγεία, ιδιαίτερα στους χορτοφάγους ή τους vegetarian για όλη τους τη ζωή. Με βάση αυτές τις μεγάλης κλίμακας μελέτες και πολυάριθμες πρόσθετες αναφερθείσες περιπτώσεις, οι θρεπτικά σωστές χορτοφαγικές(vegan) ή vegetarian διατροφές για τα ζώα συντροφιάς εμφανίζονται να συνδέονται με τα ακόλουθα οφέλη υγείας: αυξημένη γενική υγεία και ζωτικότητα, μειωμένες εμφανίσεις καρκίνου, μολύνσεων, υποθυρεοϊδισμού (μια σημαντική ορμονική ασθένεια), των εκτοπαρασίτων (ψύλλοι, τσιμπούρια, ψείρες και άκαρια), βελτιωμένη κατάσταση τριχώματος, έλεγχο της αλλεργίας, έλεγχο του βάρους, υποστροφή της αρθρίτιδας και του διαβήτη και την λύση του καταρράκτη.
Προστασία της υγείας
Οι σωστά σχεδιασμένες vegan διατροφές μπορούν να ικανοποιήσουν όλες τις ανάγκες των γατών και των σκυλιών, αποφεύγοντας τους κινδύνους που υπάρχουν στις εμπορικές βασισμένες στο κρέας διατροφές. Η σωστή χρήση ενός πλήρους και ισορροπημένου θρεπτικού συμπληρώματος ή μιας πλήρους διατροφής είναι ουσιαστική στο να αποτρέψει τις θρεπτικές ασθένειες που ειδάλλως τελικά θα εμφανιστούν, εάν ορισμένες θρεπτικές ουσίες είναι ανεπαρκείς.
Η αλλαγή σε μια vegan διατροφή μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ουρική αλκαλικοποίηση, που αυξάνει τον κίνδυνο των ουρικών πετρών και παρεμποδίσεων, ειδικά στις αρσενικές γάτες. Αυτά μπορεί να είναι απειλητικά για τη ζωή. Ως εκ τούτου, ο κανονικός έλεγχος της οξύτητας των ούρων και των δύο φύλων των γατών και των σκυλιών είναι ουσιαστικός, ίσως ανά δεκαπενθήμερο κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε διαιτητικής μετάβασης, και τουλάχιστον κάθε τρεις μήνες μετά από τη σταθεροποίηση. Τα ούρα μπορούν να συλλεχθούν από τα σκυλιά χρησιμοποιώντας δοχεία όπως τα αλουμινένια ταψάκια, και από τις γάτες χρησιμοποιώντας τα μη απορροφητικά πλαστικά για τα απορρίματα των γατών διαθέσιμα από τους κτηνιάτρους. Οι λουρίδες δοκιμής pH (οξύτητα) είναι επίσης διαθέσιμες από τους κτηνιάτρους, αν και οι μετρητές του pH παρέχουν ακριβέστερα αποτελέσματα. Το pH των ούρων γατών και σκυλιών είναι κανονικά 6,0 - 7.5. Μια ποικιλία από διατροφικές πρόσθετες ουσίες που παρατίθενται στο www.VegePets.info μπορεί να διορθώσει την αλκαλικοποίηση, εάν εμφανιστεί.
Διατροφή Vegan
Μεγάλη υπομονή και εμμονή μπορεί να απαιτηθεί κατά την αλλαγή των διατροφών, ιδιαίτερα για τα ζώα που εκτέθηκαν προηγουμένως σε τροφή τύπου digest. Οι αλλαγές γίνονται καλύτερα βαθμιαία, π.χ., με τη σίτιση ενός 90%/10% παλαιού/νέου διαιτητικού μίγματος για μερικές ημέρες, έπειτα 80/20%, και ούτω καθ’εξής. Οι βαθμιαίες αλλαγές επιτρέπουν επίσης μια κατάλληλη μετάβαση των πεπτικών ενζύμων και των εντερικών μικροοργανισμών, που ελαχιστοποιεί τις δυσμενείς αντιδράσεις όπως η διάρροια. Οι άνθρωποι που φροντίζουν το ζώο πρέπει να του καταδείξουν σαφώς ότι θεωρούν τη νέα διατροφή εξίσου φαγώσιμη με την παλαιά (χωρίς ενδεχομένως να προειδοποιήσουν ή να ανησυχήσουν το κατοικίδιο ζώο τους προκαλώντας φασαρία!). Δεν πρέπει να ανησυχούν εάν τα ζώα στην αρχή τρώνε γύρω απ’ τα νέα τρόφιμα. Έχοντας την νέα τροφή σε στενή εγγύτητα θα βοηθήσει στο να δημιουργηθεί η απαραίτητη νοητική ένωση, όπως επίσης και η ανάμιξη των τροφών, και η προσθήκη μυρωδικών (η αίσθηση της μυρωδιάς είναι πολύ σημαντική) και νόστιμων πρόσθετων ουσιών, όπως η θρεπτική ζύμη, το φυτικό έλαιο, οι νιφάδες nori και η σπιρουλίνα. Η ήπια θέρμανση της τροφής μπορεί επίσης να βοηθήσει. Πάντα πρέπει να προσφέρονται φρέσκα τρόφιμα. Οι σημαντικότεροι παράγοντες για τα δύσκολα ζώα είναι η βαθμιαία αλλαγή και η εμμονή. Χρησιμοποιώντας αυτές τις αρχές, οι πιό επίμονες γατες και σκύλοι έχουν επιτυχώς προσαρμοστεί στις υγιεινές vegan διατροφές.
Συμπεράσματα
Ίσως μια ημέρα θα είστε οι πρώτοι που θα δείτε μια σπιτική γάτα να καταδιώκει ένα τόνο καθώς θα επιπλέετε στη θάλασσα ενώ θα βρίσκεστε στις διακοπές σε τροπικό νησί, που το αφεντικό σας σίγουρα σας οφείλει. Ίσως θα είστε οι πρώτοι που θα αποδείξετε επίπονα ότι είναι φυσικό για τις γάτες και τα σκυλιά να τρώνε τα πολυάριθμα παράταιρα και ενδεχομένως επικίνδυνα συστατικά στα εμπορικά τρόφιμα κατοικίδιων ζώων που είναι βασισμένα στο κρέας. Μέχρι τότε, όμως, μπορεί να θελήσετε να εφαρμόσετε μια θρεπτικά υγιή vegan εναλλακτική λύση. Αυτό θα μεγιστοποιούσε τις πιθανότητες καλής υγείας και μακροζωίας όχι μόνο για τη γάτα σας ή τον σκύλο σας, αλλά επίσης και για τα, συχνά κακομεταχειριζόμενα, αποκαλούμενα ζώα τροφής μας!
___________________________
Ο Δρ Andrew Knight είναι ο Πρόεδρος του Animals Count, ένα Βρετανικό πολιτικό κόμμα για τα ζώα, και ένας πεπειραμένος κτηνίατρος για γάτες και σκύλους, και επίσης συντάκτης του ενημερωτικού ιστοχώρου www.VegePets.info.