11 September 2012

Η vegetarian ατζέντα


ή πως η ζωική «οικονομία» θα παράγει περισσότερα ζωικά «προϊόντα» ενώ οι άνθρωποι θα είναι «vegetarian»

Όταν ο vegetarianism ξεκινούσε επίσημα το 1847 με την ίδρυση της vegetarian society, η αυθεντική έννοια της λέξης σήμαινε τότε την φυτοφαγία, δηλαδή την διατροφή αποκλειστικά με φυτικές τροφές. Όμως στη πορεία η έννοια της ακρωτηριάστηκε στο να σημαίνει μόνο την μη κατανάλωση σάρκας. Αυτό ισοδυναμούσε με έναν μοιραίο συμβιβασμό με το κατεστημένο στο οποίο υποτίθεται ότι θα εναντιωνόταν: από την αρχική θέση που ήταν συνολικά κατά της ζωικής εκμετάλλευσης ο vegetarianism αναθεωρήθηκε σε μια θέση που αποδεχόταν την εκμετάλλευση των ζώων, με το να εγκρίνει την γαλακτοπαραγωγή και αυγοπαραγωγή.

Αναμενόμενα, η αποδοχή των δυο βασικών κατηγοριών ζωικών προϊόντων (γαλακτοκομικά και αυγά) έπληξε και στην ουσία αναιρεί και την ακεραιότητα της θέσης για την μη κατανάλωση σάρκας, αφού και η γαλακτοπαραγωγή και η αυγοπαραγωγή παράγουν πάρα πολύ κρέας. Αν για το κρέας χρειάζεται η εκτροφή ενός ζώου, για το γάλα χρειάζονται έως και 10 ζώα (μητέρα + μωρά). Γιατί για να έχουμε γάλα, χρειαζόμαστε μια μητέρα που τεχνητά γίνεται έγκυος και γεννάει μωρά και για να έχουμε αυγά χρειαζόμαστε κότες αυγοπαραγωγής οι οποίες προέρχονται από μια διαδικασία θανάτωσης των αρσενικών νεοσσών. Μόλις αρχίσει να μειώνεται η «παραγωγή» όλων αυτών των ζώων, στέλνονται στο σφαγείο και γίνονται «κρέας» που βγαίνει στην αγορά ως του «γάλακτος» από τα μωρά, ως φτηνό κρέας για φάστ φουντ από τις μητέρες αγελάδες και ως ζωοτροφή από τις «ξοδεμένες» κότες. Έτσι ο vegetarianism ως μια έννοια που αλώθηκε και ακυρώθηκε, κατέληξε να παράγει πάρα πολύ κρέας και στο μέλλον μπορεί να παράγει ακόμα περισσότερο.


Το βασικό ζήτημα όμως είναι ότι αυτή η τόσο χονδροειδής παραποίηση της σημασίας του vegetarianism από την φυτοφαγία στην παμφαγία του πόσα και ποια ζωικά «προϊόντα» τρωει κάποιος, σκόπιμα δεν συνοδεύτηκε με την επινόηση μιας άλλης λέξης που να περιγράφει αυτή την νέα σημασία. Έτσι μείναμε με μια λέξη παραπλανητική, πηγή σύγχυσης, η οποία φέρεται να παραπέμπει σε «φυτοφαγία» όμως στην πράξη είναι μια διατροφή με ζωικά προϊόντα. Έχουμε λοιπόν μια λέξη ιδανική για το κατεστημένο την οποία μπορεί να εκμεταλλευτεί και αξιοποιήσει ανάλογα: από τη μια ερμηνεύει τον vegetarianism κατά το δοκούν ώστε να χωρέσει μέσα του όλα τα ζωικά «προϊόντα», ενώ από την άλλη τον παρουσιάζει με την ετικέτα της «φυτοφαγίας». Και από ιστορική άποψη ίσως αυτή είναι η πρώτη απατηλή «ετικέτα» στην «αγορά» η οποία αφενός εφησυχάζει όσους καταναλωτές αρχίζουν αμυδρά να υποψιάζονται ότι κάτι δεν πάει καλά ηθικά και αφετέρου τρομοκρατεί τους υπόλοιπους με τον μπαμπούλα μια διατροφής που παρουσιάζεται ως στέρηση, φτώχεια, πείνα, κλπ.

Είναι φανερό ότι το σύστημα απεχθάνεται την ακριβολογία και την σαφήνεια γιατί αυτές οδηγούν στην αλήθεια, και όπως ο λύκος της παροιμίας, μπορεί μόνο να υπάρξει και να ευημερεί σε ένα κλίμα εννοιολογικής αναμπουμπούλας. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα η παραποιημένη έννοια του vegetarianism, όπως και κάθε ακρωτηριασμένη έννοια, ενθαρρύνει την γνωστική δυσαρμονία, μια κατάσταση σύγχυσης όπου κάποιος ενώ διακρίνει την ηθική ασυνέπεια των πράξεων του, εντούτοις  τις συνεχίζει λόγω του εφησυχασμού που προσφέρει η διαστρέβλωση των εννοιών. Και η γνωστική δυσαρμονία είναι μια ιδιαίτερα αρνητική εξέλιξη για κάθε ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης αφού τελικά ακυρώνει την λογική, τις αξίες και το δίκαιο και εδραιώνει την συντήρηση και την παραμονή σε ένα αρνητικό κατεστημένο.

Έτσι η εκφυλισμένη μορφή του vegetarianism που έχει επικρατήσει δεν είναι καθόλου χρήσιμη για τα ζώα αλλά είναι απόλυτα χρήσιμη για το σύστημα που εκμεταλλεύεται τα ζώα, οπότε δικαιολογημένα μπορούμε να κάνουμε λόγο για μια vegetarian ατζέντα σε εξέλιξη. Μια ατζέντα που αγαπάει να μισεί τον vegetarianism και που πρόσφατα μας έδωσε ένα δείγμα το οποίο μας προϊδεάζει για το διατροφικό μέλλον που επιθυμεί: ένα θολό οργουελικό τοπίο με κενές νοήματος λέξεις και δίπλα στα «κλασσικά» σλόγκαν «Ο πόλεμος είναι ειρήνη - Η ελευθερία είναι σκλαβιά - Η άγνοια είναι δύναμη» θα έχει προστεθεί και το σλόγκαν «Η φυτοφαγία είναι σαρκοφαγία».

Έτσι πριν λίγες μέρες με αφορμή την πρόσφατη αναφορά του Stockholm International Water Institute (SIWI) για το νερό, μια αναφορά η οποία δεν αναφέρει πουθενά την λέξη vegetarianism, απλά κάνει λόγο για μείωση του κρέατος στην διατροφή με στόχο την εξοικονόμηση νερού, είδαμε τα κυρίαρχα μέσα να προπαγανδίζουν την vegetarian ατζέντα, μεταφέροντας την μείωση της κατανάλωσης κρέατος ως vegetarianism. Να κάποιοι χαρακτηριστικοί τίτλοι:

Το αποτέλεσμα της έλλειψης νερού στην παραγωγή τροφής σημαίνει ότι χρειάζονται ριζοσπαστικά βήματα για να θρέψουμε τον αναμενόμενο πληθυσμό των 9 δις το 2050


Νέα προειδοποίηση ισχυρίζεται ότι ο αυξανόμενος πληθυσμός θα σημαίνει σημαντικές ελλείψεις σε κρέας


Αυτό που προξενεί εντύπωση είναι η ταύτιση στην παρουσίαση του θέματος παρόλο που έχουμε να κάνουμε με μέσα από διάφορες χώρες του κόσμου. Ασφαλώς αυτό δεν μπορεί να είναι τυχαίο και εύλογα παραπέμπει στην εν λόγω ατζέντα και σε μια συντονισμένη ψυχολογική επιχείρηση.

Μέσα από γλώσσα που δημιουργεί ένα κλίμα πανικού (κακά νέα, ελλείψεις κρέατος, εξαναγκάσουν, προειδοποιούν, ριζοσπαστικά βήματα, κλπ) η ετικέτα vegetarianism χρησιμοποιείται ως μπαμπούλας: επανακαθορίζεται ως λιγότερο κρέας και ταυτίζεται συνειρμικά με απώλεια της «απόλαυσης» και στέρηση ώστε να κρατηθούν οι άνθρωποι στην ζωική «οικονομία» και στην κατανάλωση ζωικών όσο περισσότερο γίνεται μέχρι το 2050. Το μήνυμα που περνάει στους τρομοκρατημένους σημερινούς παμφάγους είναι: «απολαύστε» όσο περισσότερο μπορείτε γιατί μόλις θα πλησιάζουμε σε αυτή την χρονολογία θα εξαναγκαστείτε να «αλλάξετε».

Αλλά τι είναι τελικά αυτό που θα αλλάξουν; Μήπως σχεδιάζουν κάποια δραματική αλλαγή στην διατροφή; Όχι φυσικά αφού η τότε προτεινόμενη διατροφή (βάσει της αναφοράς) απλά θα έχει λιγότερο κρέας αλλά θα περιέχει όλα τα υπόλοιπα ζωικά «καλούδια». Άρα η «συγκλονιστική» και «δραματική» αλλαγή με την οποία θα εξαναγκαστούν είναι άλλη. Θα πρέπει να εξοικειωθούν με την «ριζοσπαστική»  αλλαγή του να προσδιορίζονται πλέον ως vegetarian.

Το σύστημα της ζωικής εκμετάλλευσης μεταφέροντας την εμπειρία του από την ευημερία των ζώων (όπου  πχ αλλάζει τις λέξεις για τα κλουβιά αλλά δεν καταργεί τα κλουβιά) προετοιμάζει ανάλογα και την μεταβατική κατάσταση στην vegetarian εποχή: σκοπεύει να κάνει τους ανθρώπους κατ’ όνομα vegetarian, όπως με ανάλογο τρόπο οι άνθρωποι πείστηκαν ότι έγιναν «οικολόγοι» με το να αλλάξουν κάποιες λάμπες. Και όσο θα πλησιάζουμε στο 2050 αυτή η παμφαγία συγκαλυμμένη ως vegetarianism θα προβάλλεται και θα παρουσιάζεται όλο και πιο ελκυστική ως δήθεν η λύση του περιβαλλοντικού προβλήματος.


Όμως αυτό που ξεχωρίζει στην παρουσίαση του θέματος είναι το απόλυτο θράσος και η υποκρισία να μιλούν για τον δήθεν καταναγκασμό των ανθρώπων σε μιαν άλλη διατροφή. Θα μπορούσαν να μας εξηγήσουν αυτά τα μέσα - φερέφωνα της ζωικής «οικονομίας» πως θα καταναγκαστούν οι άνθρωποι σε κάτι που είναι φυσικό για την ανατομία του φυτοφάγου που διαθέτουμε; Και γιατί δεν καταναγκάζονται  τώρα που πάνε κόντρα στην ανατομία τους με το να κάνουν την διατροφή που προωθεί ένα ανώμαλο σύστημα; Και που ήταν αυτά τα μέσα όταν τις τελευταίες δεκαετίες ο δυτικός κυρίως και ο υπόλοιπος κόσμος ουσιαστικά εξαναγκάστηκε στην ζωική διατροφή, όταν μέχρι το 1950 σχεδόν όλα τα έθνη του κόσμου ήταν πρακτικά στη φυτοφαγία; Εκεί δεν είδαν και δεν βλέπουν καταναγκασμό;

Σίγουρα ο καταναγκασμός, μικρός ή μεγάλος είναι καταδικαστέος αλλά δεν μπορούμε να έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά. Και αφού αναφερόμαστε στην διατροφή, γιατί αυτά τα ίδια μέσα δεν είναι το ίδιο ευαίσθητα και δεν βγάζουν λέξη για όλα αυτά τα δισεκατομμύρια αισθανόμενα πλάσματα που χωρίς να υπολογίζουμε τη ζωή τους, τα καταναγκάζουμε να γίνουν ζωικά «προϊόντα»; Γιατί αποσιωπούν αυτόν τον πραγματικό καταναγκασμό που συντρίβει ζωές χωρίς να τους αφήνει κανένα δικαίωμα, κανένα περιθώριο αντίδρασης, και καμία επιλογή; Μπροστά του ο δήθεν διατροφικός καταναγκασμός των ανθρώπων στον οποίο εστιάζουν και για τον οποίο ωρύονται, ακούγεται ψεύτικος, ανούσιος και προκλητικός. Ακόμα και αν υποτεθεί ότι οι άνθρωποι «καταναγκάζονται» σε 100% φυτοφαγία, ουσιαστικά «καταναγκάζονται» σε αλλαγή συνηθειών και στην επιλογή εναλλακτικών τροφών – κάτι που είναι ποιοτικά διαφορετικό από το ολοκληρωτικό καθεστώς που επιβάλλουμε στα ζώα.

Έτσι όλες αυτές οι διάφορες αναφορές και οι εξάρσεις των μέσων με το να μεροληπτούν τόσο απροκάλυπτα υπέρ μιας ορισμένης ατζέντας, ουσιαστικά αναδεικνύουν αυτό το οποίο λογοκρίνουν: ο καταναγκασμός των ζώων είναι το μεγάλο θέμα και το κομβικό ζήτημα που πρέπει επειγόντως να διευθετήσουμε γιατί είναι η βάση που στηρίζει ένα ολόκληρο σύστημα της καταπίεσης για χιλιετίες τώρα. Στο επίκεντρο του έχουν τεθεί χωρίς την συγκατάθεσή τους τα μη ανθρώπινα ζώα, τα οποία τεχνητά αποδυναμωμένα και ανίκανα να αμυνθούν, καταναγκάζονται να γίνουν οι αποδέκτες όλης της καταπίεσης. Και οι άνθρωποι με το να ωθούνται να μετακυλύουν την καταπίεση που υφίστανται στα ζώα (με το πρόσχημα της κάλυψης της ανάγκης της τροφής, της ένδυσης, κλπ), ουσιαστικά επιβραβεύουν και συντηρούν την γενεσιουργό αιτία των δεινών του κόσμου μας, δηλαδή την καταπίεση.

Αν λοιπόν χρειάζεται να ανησυχήσουμε και να προειδοποιηθούμε για κάτι, αυτό δεν είναι το μακρινό 2050 αλλά η κατάρα της καταπίεσης που κατευθύνει τον κόσμο μας και ο καταναγκασμός της αισθανόμενης ζωής που συμβαίνει τώρα, κάθε στιγμή. Και ο μόνος αποδεδειγμένος τρόπος για να νικήσουμε τον καταναγκασμό και την καταπίεση είναι να αποδεχθούμε την αλήθεια: την ματαιότητα και το αδιέξοδο αυτού του δρόμου που παράγει μόνο καταπίεση για ανθρώπους, ζώα, και οικοσύστημα σε όλο και μεγαλύτερες δόσεις. Το κάλεσμα της αλήθειας είναι να παραμερίσουμε τις κάθε είδους ατζέντες που μας θέλουν πιόνια τους (πρώτα και κύρια στο απόλυτα βασικό πεδίο της τροφής) και παίρνοντας ξανά τον έλεγχο της ζωής μας να κάνουμε πράξη την περιεκτική δικαιοσύνη προς όλους αυτούς που τώρα αδικούμε με τις επιλογές μας.