Γιατί δεν υπάρχει περισσότερη αντίδραση στην εκμετάλλευση των μη ανθρώπινων ζώων;

των Δρ Matthew Cole & Δρ Karen Morgan

Ένα βασικό στοιχείο της δουλειάς μας ως κοινωνιολόγοι είναι να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε πως η εκμετάλλευση των άλλων ζώων συνεχίζεται χωρίς περισσότερη εναντίωση από τους ανθρώπους. Δεν πιστεύουμε ότι τα ανθρώπινα όντα είναι από τη φύση τους αδιάφορα για τα βάσανα των άλλων. Αντ' αυτού θεωρούμε ότι η εκμετάλλευση καθίσταται δυνατή από δύο αλληλένδετες διαδικασίες: την απόκρυψη και την αντικειμενοποίηση.

Κρύβοντας τα ζώα

Ο πόνος και ο θάνατος των ζώων εκτροφής κυριολεκτικά κρύβεται από τα μάτια των περισσότερων ανθρώπων τον περισσότερο καιρό. Ταυτόχρονα, τα εκτρεφόμενα ζώα κρύβονται από τη γλώσσα που χρησιμοποιείται για να παραποιήσει τις εμπειρίες τους. Τα βιβλία και τα παιχνίδια που δόθηκαν στους περισσότερους από εμάς στην παιδική ηλικία, μας ενθάρρυναν να πιστέψουμε ότι τα εκτρεφόμενα ζώα είναι ευχαριστημένα και πρόθυμα «δίνουν» το γάλα, τα αυγά ή ακόμα και τη σάρκα τους σε μας. Με αυτούς τους τρόπους, η πραγματική ζωή των εκτρεφόμενων ζώων γίνεται αθέατη. Αυτό το κενό καθιστά πολύ πιο δύσκολη την αναγνώριση της εκμετάλλευσης, και εάν οι άνθρωποι δεν αναγνωρίζουν ότι υπάρχει ηθικό ζήτημα, δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι αυτοί δεν έχουν το κίνητρο να στραφούν στον  veganism.

Αντικειμενοποίηση των ζώων

Η αντικειμενοποίηση ενός ζώου (ανθρώπινου ή μη) είναι η αντιμετώπισή του ως ένα μέσο για έναν σκοπό, ως ένα κομμάτι εργαστηριακού εξοπλισμού για τον ζωοτόμο, ή ως «μηχανή κρέατος» για την βιομηχανική φάρμα. Η άρνηση ότι τα άλλα ζώα υποφέρουν ως άμεσο αποτέλεσμα της επιλογής κάποιου να μην είναι vegan γίνεται πιο εύκολη από την έλλειψη επαφής που οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν με τα εκτρεφόμενα ή ζωοτομούμενα ζώα. Ακόμα και καθημερινή γλώσσα αντικειμενοποιεί τα άλλα ζώα και αρνείται την ικανότητά τους για νοημοσύνη ή συναίσθημα, για παράδειγμα σε εκφράσεις όπως «κοκορόμυαλος» ή «βόδι». Αυτές οι ψευδείς πεποιθήσεις για τα άλλα ζώα επιτρέπουν στους ανθρώπους να τα αντικειμενοποιούν, ακόμη και όταν βρίσκονται σε στενή επαφή μαζί τους.

Είμαστε υπεύθυνοι

Η αντικειμενοποίηση και η απόκρυψη των άλλων ζώων είναι το αποτέλεσμα του τρόπου που οι άνθρωποι μεταχειρίζονται, σκέφτονται, μιλάνε και αντιπροσωπεύουν τα ζώα – και πραγματικά δεν έχει καμία σχέση με τα ίδια τα ζώα. Παίρνοντας τα κουνέλια ως παράδειγμα, γνωρίζουμε ότι θανατώνονται για την σάρκα τους, εξοντώνονται ως  «παράσιτα», ζωοτομούνται, περιορίζονται ως «κατοικίδια ζώα», κλπ.

Δεν υπάρχει τίποτα στη «φύση» του να είσαι κουνέλι που να τα προορίζει για οποιεσδήποτε από αυτές τις τύχες. Το ζήτημα αυτό είναι προφανές στους vegan, αλλά η δικαιολογία ότι η μοίρα ενός ζώου είναι να υφίσταται εκμετάλλευση, είναι ένας από τους πιο κοινούς τρόπους που οι μη vegan δικαιολογούν τις επιλογές τους στον εαυτό τους και σε μας. Το ακούμε αυτό σε κοινότοπα «ανέκδοτα» για τα ζώα ότι ο «σκοπός» τους είναι να τρώγονται επειδή είναι φτιαγμένα «από κρέας», και ούτω καθεξής.

Η σύνδεση με την ανθρώπινη καταπίεση

Γνωρίζουμε ότι πολλοί άνθρωποι, επίσης, αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα, με την εκμετάλλευση και τα βάσανά τους να είναι κρυμμένα. Η ίδια διαδικασία της απόκρυψης και της αντικειμενοποίησης εμπλέκεται στην καταπίεση των ανθρώπων με βάση το φύλο, την εθνότητα, τη θρησκεία, τη σεξουαλικότητα, την τάξη, την αναπηρία, την ηλικία και κ.ο.κ. Αυτές οι διαδικασίες είναι συχνά αλληλένδετες, όπως όταν οι καταπιεσμένοι άνθρωποι συγκρίνονται με τα καταπιεσμένα μη ανθρώπινα ζώα (για παράδειγμα, «παράσιτα»), ως τρόπος για να δικαιολογηθεί η καταπίεσή τους. Η αύξηση των επιπέδων της αντικειμενοποίησης έχει την τάση να πηγαίνει χέρι-χέρι με τη μείωση της δυνατότητας να θεαθούν αυτές οι καταστάσεις. Είναι δύσκολο να βρει κανείς και να αποκτήσει πρόσβαση σε βιομηχανικές φάρμες ή στα sweat shops (εργοστάσια όπου οι εργαζόμενοι είναι ουσιαστικά σκλάβοι - δουλεύουν υπό άθλιες συνθήκες, χωρίς ωράριο, και με μηδαμινή αμοιβή).

Αυτό υποδηλώνει ότι εμείς ως κοινωνία έχουμε πάντα πολύ καλή επίγνωση ότι είναι ηθικά λάθος να εκμεταλλευόμαστε τους άλλους. Αν δεν αισθανόμασταν ντροπή, γιατί τότε τα σφαγεία δεν έχουν γυάλινους τοίχους; Αυτό το επίπεδο της ντροπής, μας δίνει την ελπίδα ότι με την αποκάλυψη αυτού που έχει αποκρυφτεί, μπορούμε να διεγείρουμε την συμπόνια και το θυμό που θα κινητοποιήσει τον κόσμο να αρνηθεί να δεχτεί την εκμετάλλευση. Ως εκ τούτου η αποκάλυψη της πραγματικότητας της εκμετάλλευσης και η αμφισβήτηση την αντικειμενοποίησης παραμένουν ζωτικής σημασίας τακτικές για τον veganism.

ΠΗΓΗ: Περιοδικό The Vegan, άνοιξη 2010

Ολοκληρωτικό καθεστώς

Είναι η πιο στυγνή δικτατορία στο πρόσωπο της Γης, αφού υπάρχει αδιάκοπα εδώ και 10 χιλιάδες χρόνια και όχι μόνο παραμένει ακλόνητη, αλλά συνεχώς διευρύνεται και εδραιώνεται. Είναι ένα καθεστώς που επιβλήθηκε για να επιδοθεί στην πιο μεθοδευμένη γενοκτονία που υπήρξε ποτέ, τα θύματα της οποίας είναι τρισεκατομμύρια μόνο τις τελευταίες δεκαετίες και ο τρόμος, η βία και οι φρικαλεότητες που διέπραξε και εξακολουθεί να διαπράττει είναι ασύλληπτα για το μυαλό.

Είναι επίσης μια δικτατορία που ο καθένας ανεμπόδιστα όχι μόνο μπορεί να την επιβάλει όποτε θέλει αλλά και ενθαρρύνεται συνεχώς να το κάνει. Και δυστυχώς το κάνει χωρίς δεύτερη σκέψη ή αναστολές, αφού αυτή η δικτατορία κρίνεται αναγκαία και «εθνικής» σημασίας για το «έθνος» που την διαπράττει.

Πρόκειται για την δικτατορία που αυθαίρετα έχει επιβάλλει το «έθνος» των ανθρώπων ενάντια στα «έθνη» των μη ανθρώπινων ζώων και την οποία προασπίζεται κυριολεκτικά με τα δόντια.

Είναι ένα ιδιόμορφο καθεστώς που με την αυταρχική εγκαθίδρυσή του άλλαξε άρδην τα μέχρι τότε δεδομένα του οικοσυστήματος της Γης, εισάγοντας κάτι εντελώς ξένο σε αυτό. Σε έναν πλανήτη της ζωής ο οποίος έχει ως βασικό του νόμο την ελευθερία για όλα τα πλάσματα, το «έθνος» των ανθρώπων εισάγει με την «εξημέρωση» των ζώων το μοντέλο του ολοκληρωτισμού, δηλαδή τον απόλυτο έλεγχο της ζωής, την ανελευθερία και τον εξουσιασμό.

Ο πλανήτης της ελευθερίας και των μέχρι τότε ελευθέρων όντων βυθίζεται στον δεσποτισμό του συστήματος της καταπίεσης ο οποίος πνίγει την ατομική βούληση και έτσι η ζωή γίνεται έρμαιο στις διαθέσεις αυτού του καθεστώτος. Ένα πρώιμο γκούλακ (φυλακή, στρατόπεδο συγκέντρωσης) μόλις έχει ξεκινήσει, για να εφαρμόζει την καταπίεση από την οποία προκύπτουν τα προνόμια για την εκάστοτε κυρίαρχη, καταπιεστική ομάδα.

Όμως αυτή η ανατροπή και η ανωμαλία στο οικοσύστημα, έμελλε να επηρεάσει δραματικά τις εξελίξεις και να έχει συγκλονιστικές συνέπειες για την μετέπειτα πορεία της ανθρωπότητας, τις οποίες το «έθνος» των ανθρώπων δυστυχώς δεν μπόρεσε να προβλέψει, ούτε επίσης και το ανεξέλεγκτο κακό που αυτή θα δημιουργούσε.

Γιατί η απελευθέρωση ενός τέτοιου ολοκληρωτικού συστήματος στο οικοσύστημα, ισοδυναμούσε με την απελευθέρωση μιας σπίθας που επρόκειτο να γίνει η μεγάλη και άγρια πυρκαγιά που θα κυρίευε τον πλανήτη, αφού το σύστημα της καταπίεσης πέρασε άμεσα και γρήγορα από το «έθνος» των μη ανθρώπινων ζώων στο «έθνος» των ανθρώπων και έγινε ο κανόνας πάνω στη Γη.

Αναμφίβολα το μαύρο κεφάλαιο της υποδούλωσης των ζώων ανοίγει και το μαύρο κεφάλαιο της  υποδούλωσης του ανθρώπου κάτω από ένα ολοκληρωτικό σύστημα καταπίεσης (ΣτΚ) το οποίο δυστυχώς συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι η ανθρωπότητα όλο αυτό το διάστημα (με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις) δεν έχει γνωρίσει την πραγματική ελευθερία, αφού βρίσκεται συνεχώς υπό τον ζυγό ολοκληρωτικών καθεστώτων με διαφορετικές μορφές, από τα πιο απροκάλυπτα μέχρι τα πιο συγκαλυμμένα. (Πέρα από τις «κλασικές» δικτατορίες σε πολλές χώρες του κόσμου (ιδιαίτερα της Ασίας και της Αφρικής), η πιο μεταμφιεσμένη μορφή ολοκληρωτισμού σήμερα είναι το σύστημα της νέας τάξης.)

Αυτή η κατάσταση μας έχει συνοδέψει από την αρχή του λεγόμενου πολιτισμού (Το διάστημα των τελευταίων 10 χιλιάδων ετών από την ανακάλυψη της γεωργίας) και ουσιαστικά έχουμε εκπαιδευτεί και εθιστεί σε αυτήν, αγνοώντας την αίσθηση και την εμπειρία  του πως είναι η ζωή σε συνθήκες ελευθερίας και μη εξουσίας. Και αφού έχουμε στερηθεί την ελευθερία για τόσο μεγάλο διάστημα, και είναι αδύνατο να ξέρουμε πως είναι και τι σημαίνει, δεν την θέλουμε και για όλα τα άλλα πλάσματα που τους έτυχε να συνυπάρχουν μαζί μας.

Είμαστε εμποτισμένοι από την κουλτούρα της καταπίεσης, της ανελευθερίας και του εξουσιασμού και αυτό μας μετατρέπει πολύ εύκολα, όπως αποδεικνύεται, σε δυνάστη του οποιουδήποτε άλλου.  

Παρόλα αυτά το ένστικτο της ελευθερίας δεν έχει εντελώς σβήσει μέσα μας και ούτε μπορεί να σβήσει, γι αυτό και η ανθρώπινη ιστορία είναι γεμάτη από αγώνες ενάντια σε κατακτητές, ολοκληρωτικά καθεστώτα και δικτατορίες, με στόχο την πολυπόθητη ελευθερία.

Όμως ενώ παλεύουμε ενάντια στις δικτατορίες των ανθρώπων, ταυτόχρονα υπεραμυνόμαστε της δικτατορίας προς τα ζώα  και επιμένουμε λυσσαλέα και με ολοένα και πιο ολοκληρωτικό τρόπο να την διατηρήσουμε. Δεν μπορούμε να δούμε ότι αυτή είναι η ρίζα του προβλήματος και ότι αυτή συνεχώς τροφοδοτεί τον φαύλο κύκλο του ολοκληρωτισμού και ότι για όσο καιρό θα διατηρούμε τα ζώα σε αυτό το καθεστώς, δεν θα ξεφύγουμε και οι ίδιοι από αυτό.

Οι δύο ολοκληρωτισμοί είναι συνυφασμένοι και αλληλένδετοι, και αυτός των ζώων ουσιαστικά υπάρχει για να τροφοδοτεί με λάδι την φωτιά αυτού των ανθρώπων. Και ο λόγος που όλοι οι μέχρι τώρα αγώνες για ελευθερία απέτυχαν είναι ότι το ζήτημα ποτέ δεν αντιμετωπίστηκε συνολικά αλλά με τον διχαστικό τρόπο που επέβαλε ο ανθρωποκεντρισμός (ακόμη ένα κατάλοιπο του ολοκληρωτισμού).

Έτσι η ανθρωπότητα βρίσκεται σήμερα να κατρακυλάει στον πιο σκοτεινό ολοκληρωτισμό που έχει υπάρξει ποτέ και για τους ανθρώπους και πολύ περισσότερο για τα μη ανθρώπινα ζώα, αυτόν της νέας τάξης.

Και το ερώτημα είναι:

Πότε θα λήξει αυτό το ολοκληρωτικό καθεστώς προς τα ζώα, η αθλιότητα της κατοχής και εκμετάλλευσής τους και η αντιδραστική ιδεολογία της καταπίεσης;

Πότε θα λήξει όλο αυτό το αυταρχικό φιάσκο με την εικόνα ενός φασιστικού, ολοκληρωτικού ανθρώπινου είδους να συντρίβει βάναυσα και με μανία τα ζώα;

Γιατί η κάθε εικόνα ανθρώπου που κυριαρχεί επί των ζώων, από αυτόν που τρωει, φοράει, κυνηγάει, πειραματίζεται, διασκεδάζει ή με όποιο άλλο τρόπο εξασκεί την κυριαρχία του στα ζώα, είναι προκλητική, απαράδεκτη, αποκρουστική. Είναι η ίδια νοσηρή εικόνα ολοκληρωτισμού όπως του στρατιώτη-πιόνι του ιμπεριαλισμού ο οποίος εκτελεί αμάχους, ή του πιλότου-πιόνι ο οποίος σπέρνει τον θάνατο από χιλιόμετρα μακριά. Ή γενικά η εικόνα του οποιουδήποτε που ως όργανο της καταπίεσης την υλοποιεί.

Είναι τελικά η ίδια εικόνα της μάταιης, παράλογης και αδικαιολόγητης βίας και καταπίεσης η οποία μπορεί να δημιουργηθεί και να υπάρξει μόνο μέσα σε ένα σύστημα ολοκληρωτισμού. Είναι η εικόνα του εγκλήματος και της ντροπής που προσβάλει και εξευτελίζει το ανθρώπινο είδος. Είναι η εικόνα που πρέπει άμεσα να ξηλώσουμε και να καταστρέψουμε μια για πάντα.

Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια γιατί από ένα σημείο και μετά, πέρα από το απόλυτα τραγικό, καταντάει και γελοίο να χαραμίζονται οι ζωές στον βωμό του ολοκληρωτισμού και της ανούσιας καταπίεσης. Είναι αναγκαίο η δραματική αυτή ανωμαλία να αποσυρθεί, αφού έχει κάνει προ πολλού τον κύκλο της και συντηρείται σαν μια μακάβρια φάρσα, μόνο και μόνο επειδή εμείς την στηρίζουμε. Το ανυπολόγιστο τραύμα που ο ολοκληρωτισμός έχει αφήσει στον πλανήτη πρέπει να τερματιστεί εδώ με το συνολικό ξερίζωμά του ώστε να μη μείνει η παραμικρή ρίζα που θα μπορούσε να τον αναγεννήσει, όπως γίνεται για χιλιετίες τώρα.

Χρειάζεται επειγόντως εκδημοκρατισμός και αυτό σημαίνει ότι πρώτα απ’ όλα πρέπει να κλείσει η μαύρη παρένθεση του ολοκληρωτισμού που στρέφεται ενάντια στα ζώα, αφού αυτό είναι προϋπόθεση και της απελευθέρωσης του ανθρώπου. Επιπλέον σημαίνει την μετάβαση σε μια κατάσταση περιεκτικής δικαιοσύνης, δηλαδή μια ζωή βασισμένη στα ιδανικά του veganism και στις θεμελιώδεις αξίες.

Πίσω από το παραπέτασμα

Η αλήθεια της διατροφής, της ένδυσης και της οποιασδήποτε χρήσης ζωικών προϊόντων είναι πίσω από το παραπέτασμα. Όχι μόνο αυτό που υψώνει η βιομηχανία εκμετάλλευσης ζώων γύρω από τις δραστηριότητές της για να αποκρύψει το έγκλημα που διαπράττει προς την ζωή. Αλλά κυρίως το παραπέτασμα του μυαλού και της συνείδησης, το οποίο αφορά τις διεργασίες εκείνες οι οποίες αρνούνται την αλήθεια και στην θέση της επιβάλλουν τον εξορθολογισμό των πιο αυθαίρετων αντιλήψεων και πρακτικών, με αποτέλεσμα το αφύσικο να γίνεται φυσιολογικό και το άδικο, δίκαιο.

Το παραπέτασμα περικλείει τον χώρο εκείνο στο ατομικό και στο συλλογικό υποσυνείδητο όπου έχουν απωθηθεί όλα όσα ηθελημένα θέλουμε να αγνοούμε καθώς και όλες οι αναστολές και οι επιφυλάξεις που αφορούν την εκμετάλλευση των ζώων, μόνο και μόνο για να μετέχουμε στην κατευθυνόμενη πραγματικότητα του συστήματος της καταπίεσης (και έτσι να την επιβραβεύουμε).

Το παραπέτασμα θα μπορούσε επίσης να περιγραφεί και σαν ένα τείχος αλλοτρίωσης, αποστασιοποίησης, και αποσύνδεσης των πράξεων μας με τον αντίκτυπο που έχουν στους άλλους (μη ανθρώπους αλλά και ανθρώπους). Ένα τείχος του αίσχους που υψώνεται στην βάση του μεγάλου παραλογισμού και της μεγάλης αλαζονείας ότι είμαστε οι ιδιοκτήτες της Γης και όλα τα πλάσματα μας ανήκουν, ότι είμαστε οι αφέντες και αυτά οι δούλοι και οι υπηρέτες μας οι οποίοι θα πρέπει να ικανοποιούν κάθε μας εξωφρενική επιθυμία (που εκμηδενίζει την ζωή τους και την ύπαρξη τους).

Με άλλα λόγια, μιλάμε πλέον για το νοητικό σύνορο ενός παρασκηνίου όπου έχει παραγκωνιστεί οτιδήποτε ενοχλητικό θα μπορούσε να χαλάσει την ψευδαίσθηση που θέλουμε να διατηρούμε στο προσκήνιο: ότι όλα είναι μια χαρά, ότι όλο αυτό που επιβάλλουμε σε αυτούς που τεχνητά έχουμε φέρει σε θέση αδυναμίας (μη ανθρώπινα ζώα καθώς και κοινωνικές τάξεις και ομάδες) είναι οκ, και ότι αυτό που ζούμε είναι πολιτισμός.

Όμως όλο αυτό το αρνητικό φορτίο πίσω από το παραπέτασμα επιβαρύνει συνολικά και σε κάθε επίπεδο την ζωή κάποιου, ανεξάρτητα αν το καταλαβαίνει ή όχι. Είναι ένα βάρος και μια σιδερένια μπάλα στα πόδια που μας κρατά φυλακισμένους και δέσμιους μιας λανθασμένης λογικής. Και όταν αυτό πεταχτεί από επάνω μας, τότε μόνο θα καταλάβουμε την ανακούφιση και θα συνειδητοποιήσουμε τι κουβαλάγαμε και τι σέρναμε μέχρι τώρα.

Γιατί ουσιαστικά το παραπέτασμα της άρνησης της εκμετάλλευσης των ζώων δεν μας αφήνει να δούμε μια σειρά άλλα πράγματα, τα οποία διακλαδίζονται άμεσα από αυτήν. Δεν μας αφήνει να αναγνωρίσουμε ποιες σκοπιμότητες εξυπηρετούν κάποια γεγονότα και τεχνητά επιβεβλημένες εξελίξεις πάνω στην ζωή μας, και πως τελικά την ελέγχουν και την προδιαγράφουν σε ένα ανάλογο χρονικό εκμετάλλευσης και θανάτου.

Δεν μας αφήνει καταρχήν να δούμε ότι η διατροφή μας άλλαξε άρδην τις τελευταίες δεκαετίες με έξωθεν παρέμβαση και φυσικά γι αυτό μπορεί πάλι εύκολα να ξαναλλάξει σε αυτό που αρμόζει στην φυσιολογία μας και στην συνείδησή μας. Γιατί η διατροφή με ζωικά δεν είναι δεδομένη, αλλά είναι μια παρένθεση τόσο στην φυσιολογία όσο και στην ιστορία του ανθρώπου, η οποία θα κλείσει γιατί είναι μια ανωμαλία μέσα στο οικοσύστημα, την οποία αυτό δεν μπορεί να ανεχτεί (αφού αντιβαίνει τους νόμους του) και εκ των πραγμάτων θα εκτοπίσει.

Δεν μας αφήνει επίσης να δούμε ότι στον πλανήτη της ζωής εγκαθιδρύσαμε μια κουλτούρα του θανάτου που βασίζεται στην αυθαίρετη αντίληψη της καταπίεσης (προς οποιονδήποτε μπορούμε να καταπιέσουμε). Μια τέτοια κουλτούρα περιθωριοποιεί τις αξίες και είναι συνταγή για την καταστροφή, αφού φέρνει στο προσκήνιο και κάνει κυρίαρχο όλο το σύνολο των αρνητικών αντιλήψεων και πρακτικών όπως η βία, η εκμετάλλευση, η στέρηση της ελευθερίας, ο εξουσιασμός και η κυριαρχικότητα  επί του άλλου, και γενικά η κάθε είδους αδικοπραγία.

Ακόμη δεν μας αφήνει να δούμε ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος το ανθρώπινο είδος να γίνεται κατακτητής και δυνάστης των άλλων ζώων ή ο ηθικός αυτουργός των εγκλημάτων εναντίον τους αλλά ούτε και να στιγματίζεται με όλο αυτό το κακό που προξενεί άδικα. Ο ρόλος μας είναι άλλος, σαφώς καθορισμένος από το ίδιο το οικοσύστημα που μας δημιούργησε και μας κάνει την τιμή να μας φιλοξενεί σε αυτόν τον όμορφό και μοναδικό πλανήτη της ζωής, και δεν είναι άλλος από το να σεβόμαστε την ζωή (την οποιαδήποτε ζωή) και να μην την καταστρέφουμε εκούσια. Οι θεμελιώδεις νόμοι του οικοσυστήματος δεν άλλαξαν για να αλλάξει αυτός ο ρόλος. Το μόνο που άλλαξε είναι η δημιουργία ενός ανθρωποκεντρικού συστήματος καταπίεσης το οποίο για τους δικούς του λόγους έχει διαστρεβλώσει αυτόν τον ρόλο, σε ένα ρόλο ανθρώπου-δυνάστη και καταστροφέα της ζωής.

Έτσι τελικά το αυθαίρετο, νοητικό οικοδόμημα και παραπέτασμα στο μυαλό μας όχι μόνο δεν νομιμοποιεί αυτό που κάνουμε στα ζώα αλλά γίνεται και το βασικό εμπόδιο που δεν μας επιτρέπει να εξαλείψουμε ουσιαστικά και μόνιμα την αδικία από την ζωή μας και τον κόσμο μας. Γιατί όσο θα υπάρχει η αδικία προς τα μη ανθρώπινα ζώα, θα υποδαυλίζεται και θα συντηρείται και η κάθε μορφής αδικία μέσα στις ανθρώπινες κοινωνίες.

Όμως η ματαιότητα της εκμετάλλευσης είναι εξ ορισμού δεδομένη και δεν υπάρχει καμία προοπτική σε μια ανθρωπότητα που την θέτει ως βάση της ύπαρξής της. Όσο πιο γρήγορα κατανοηθεί αυτό τόσο το καλύτερο και σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο, γιατί ο άχαρος ρόλος στον οποίο μας έχει εγκλωβίσει το σύστημα της καταπίεσης δεν μας ταιριάζει, ούτε μας αξίζει. Χρειάζεται επειγόντως η αποδέσμευσή μας από αυτόν και ο veganism (ως ένα σύστημα άμεσα εφαρμόσιμης δικαιοσύνης) μπορεί να γίνει ο καταλύτης για μια τέτοια απελευθερωτική διαδικασία. Μπορεί να τραβήξει το παραπέτασμα και να ρίξει φως στο σκοτεινό και μακάβριο παρασκήνιο κάνοντάς το ένα με το προσκήνιο (της απόλαυσης, συνήθειας και ευκολίας) που βασίζεται στην εκμετάλλευση των ζώων. Και η σύνδεση του παρασκηνίου με το προσκήνιο μας δίνει πλέον την πλήρη εικόνα της πραγματικότητας και μας επαναπροσανατολίζει  και μας επαναοριοθετεί μέσα σ’ αυτήν ως ενσυνείδητους φορείς της δικαιοσύνης.

Από το αδιαφορώ στο νοιάζομαι

Με αυτόν τον πολύ απλό τρόπο θα μπορούσε να περιγραφεί η μετάβαση κάποιου στον veganism, δηλαδή η διαδικασία εκείνη κατά την οποία το μυαλό αποκτά πλήρη επίγνωση της αλήθειας των μη ανθρώπινων ζώων και η συνείδηση επαναστατεί μπροστά στην κατάφωρη αυτή αδικία.

Η όλη διεργασία αφορά το μυαλό και την συνείδηση αφού εκεί έχει συντελεστεί η αλλοίωση κάτω από την επιρροή του συστήματος της εκμετάλλευσης. Και εκεί θα γίνει η ανατροπή αφού η φυσιολογία του ανθρώπινου σώματος παραμένει φυτοφάγος. Πράγματι αυτή δεν άλλαξε στην πορεία του χρόνου αλλά ούτε και μπορεί να αλλάξει όσο και αν την κακοποιεί κάποιος καταναλώνοντας αντίθετες και ασύμβατες τροφές. Με άλλα λόγια, το σώμα ήταν πάντα βίγκαν, η σκέψη μας δεν ήταν.

Γι αυτό και η μετάβαση στον veganism είναι τελικά θέση της συνείδησης και όχι του σώματος. Είναι η επανευθυγράμμιση της συνείδησης με το σώμα. Γεννιόμαστε με έναν βίγκαν σώμα σε ένα μη βίγκαν κόσμο (στο σύστημα της καταπίεσης), αλλά εξαιτίας της παραπλάνησης της συνείδησης, αυτή εγκλωβίζεται στο αδιαφορώ, στο πρότυπο της εκμετάλλευσης, με αποτέλεσμα να μετατρεπόμαστε σε ένα ξένο σώμα τόσο προς το οικοσύστημα(αδικία προς τα μη ανθρώπινα ζώα) όσο και προς το ίδιο μας το σώμα (επιβολή ενός ασύμβατου διατροφικού προτύπου).

Η μετάβαση στον veganism έχει το νόημα της ανακατάληψης της συνείδησής μας από το δίκαιο και την λογική. Είναι η  αποκατάσταση της συνείδησης, η απελευθέρωσή της από την επιρροή του συστήματος της καταπίεσης, και η επαναρύθμισή της ώστε να λειτουργεί με βάση την αρχή της μη καταπίεσης. (Το σώμα δεν χρειάζεται καμία ρύθμιση ή προσαρμογή, είναι ήδη χτισμένο να λειτουργεί με βάση αυτήν την αρχή.)

Αυτή η μετάβαση είναι αρκετή για να μεταμορφωθεί ο κόσμος μας σε έναν ριζικά δικαιότερο κόσμο, αφού η εκμετάλλευση των ζώων είναι ο πυρήνας του προβλήματος και έχει κεντρική θέση στο σύστημα της καταπίεσης γιατί εξοικειώνει την συνείδηση με αυτήν την αντίληψη, κάνοντας έτσι δυνατή και την απρόσκοπτη καταπίεση και εκμετάλλευση των ανθρώπων.

Δυστυχώς η μετάβαση αυτή είναι αναγκασμένη να συμβεί σε ένα απόλυτα εχθρικό περιβάλλον, δηλαδή μέσα στην  πραγματικότητα του αδιαφορώ η οποία είναι η κυρίαρχη πραγματικότητα σήμερα και το κύριο ρεύμα που κατευθύνει την πορεία της κοινωνίας, το mainstream. Είναι η πραγματικότητα του συστήματος της εκμετάλλευσης το οποίο για να υλοποιήσει την καταπίεση των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος επενδύει και στηρίζεται στην αδιαφορία για το ποιες αρχές ή αξίες κατευθύνουν τις πράξεις μας και συνεπώς και για τις συνέπειες αυτών των πράξεων.

Το αδιαφορώ προκύπτει ως προϊόν της σύγχυσης για την πραγματικότητα που μας περιβάλει και της άγνοιας για τα πραγματικά δεδομένα και ως εκ τούτου οχυρώνεται πίσω από μια στενή αντίληψη του ατομικού και  του ιδιοτελούς. Μέσα λοιπόν σε έναν μικρόκοσμο όπου ο καθένας είναι απορροφημένος στις έξωθεν κατευθυνόμενες συνήθειές του δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για να φουντώνει η αδιαφορία (για τους γύρω μου, για το περιβάλλον, για τα ζώα, για το τι τρωω, για το ποιος με κυβερνά, κλπ άλλα και ακόμη και για τον ίδιο μου τον εαυτό) η οποία μπορεί να μεταλλάσσεται σε απάθεια, παραίτηση,  αλαζονεία αλλά και απελπισία. Με κύριο χαρακτηριστικό βέβαια όλων των προηγουμένων να παραμένει η αποσύνδεση από τις συνέπειες των πράξεων κάποιου και η σχέση αντιπαλότητας με τον άλλο (άνθρωπο ή μη άνθρωπο).

Έτσι το αδιαφορώ ανάγεται τελικά σε μια συνολική αδιαφορία για την ζωή. Γιατί αυτή είναι ο αποδέκτης των συνεπειών του, αυτή υφίσταται το αποτέλεσμα της δράσης του η οποία έχει ως αποτέλεσμα δισεκατομμύρια ζωές, ανθρώπινες αλλά κυρίως μη ανθρώπινες, να ισοπεδώνονται κάτω από τον οδοστρωτήρα μιας τέτοιας στάσης. Η αδιαφορία καταλήγει να είναι καταστροφική και αδιέξοδη τόσο στο προσωπικό όσο και στο συλλογικό επίπεδο, και το μόνο αντίδοτο σε έναν τέτοιο κατήφορο είναι το νοιάζομαι.

Στην περίπτωση του veganism το νοιάζομαι σημαίνει την ουσιαστική μεταμόρφωση, μια συνολική αναθεώρηση και ρήξη με το παρελθόν. Αυτό που ούτε καν απασχολούσε το μυαλό, τώρα έχει λάβει κεντρική θέση στην σκέψη, αυτό που γινόταν μηχανιστικά ως συνήθεια, τώρα καθοδηγείται από την αρχή της μη εκμετάλλευσης. Η παλιά λογική του αδιαφορώ γκρεμίζεται σαν χάρτινος πύργος όταν έρχεται αντιμέτωπη με τον απελευθερωτικό άνεμο του νοιάζομαι. Όλες οι φτηνές, ψεύτικες και αστήριχτες δικαιολογίες που έχουν επινοηθεί για να διατηρούν το έκτρωμα της εκμετάλλευσης ζωντανό καταρρέουν. Το ίδιο και η προπαγάνδα του συστήματος της εκμετάλλευσης, οι ψευτοέρευνες που προσπαθούν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα, η παραπλάνηση της διαφήμισης, η γνώμη των «ειδικών». Όλο το οικοδόμημα της εκμετάλλευσης που υπήρχε στο μυαλό σωριάζεται μπροστά στην δύναμη της αλήθειας.

Είναι μια διαδικασία όπου πέφτουν οι μάσκες και φαίνονται καθαρά τα πρόσωπα, οι ρόλοι και το σικέ παιχνίδι του συστήματος της καταπίεσης: ανθρώπινα και μη ανθρώπινα ζώα έχουν στηθεί ο ένας απέναντι στον άλλο σε μια αυθαίρετα δημιουργημένη σχέση εκμεταλλευτών - εκμεταλλευόμενων μόνο και μόνο για να ωφελείται και να αναπαράγεται αυτό το σύστημα. Ακόμη φαίνεται καθαρά ότι άνθρωποι και ζώα ενώνονται αναλογικά από μια κοινή μοίρα κάτω από ένα σύστημα που θεωρεί και τους δυο αναλώσιμους, τους εντάσσει στο ίδιο καθεστώς καταπίεσης και τους αντιμετωπίζει με την ίδια αντίληψη. Και επιπλέον φαίνεται επιτέλους ότι ο αγώνας της απελευθέρωσης είναι κοινός και η λύση είναι το γκρέμισμα αυτού του συστήματος και η δημιουργία ενός συστήματος δικαιοσύνης όπως προτείνει ο veganism.

Έτσι η μετάβαση στο νοιάζομαι και στον veganism αναδεικνύεται σε μια απελευθερωτική διαδικασία κατά την οποία ξυπνούν όλα εκείνα τα οποία πριν ήταν παραγκωνισμένα και καταπιεσμένα. Ξαφνικά ο δεσμός με το άλλο αισθανόμενο ον και η επιθυμία διόρθωσης της αδικίας γίνονται κυρίαρχα. Όπως επίσης κυρίαρχο γίνεται και το χρέος να δοθεί η δέουσα προσοχή και ο σεβασμός σε αυτούς που κάποτε δεν δινόταν καμία σημασία. Ο μέχρι χθες παγερά αδιάφορος για τις συνέπειες των πράξεων του και των επιλογών του άνθρωπος,  μεταμορφώνεται θεαματικά και γίνεται αγνώριστος. Ο θύτης άνθρωπος έρχεται σταδιακά στην θέση του θύματος ζώου και ταυτίζεται μαζί του, συμπάσχει μαζί του και του δείχνει έμπρακτα μέσα από τον βίγκαν τρόπο ζωής του ότι παύει να συμμετέχει στην εκμετάλλευση και καταπίεση του.

Το φαινομενικά ασύλληπτο και ακατόρθωτο έχει γίνει όχι απλά εφικτό, αλλά επιβεβλημένο από την δύναμη της συνείδησης.

Από την αποδυναμωτική νοοτροπία  του αδιαφορώ στην ενδυναμωτική νοοτροπία  του νοιάζομαι

Ζούμε στον κόσμο και στην εποχή του αδιαφορώ και είναι αυτό που μπλοκάρει την πραγματικότητα του νοιάζομαι και την κρατά στην αναμονή. Το σύστημα μας μαθαίνει το αδιαφορώ μέσα από καθημερινές πρακτικές που τρέχουν με μια διαδικασία ρουτίνας και μας παρουσιάζονται ως φυσιολογικές και πολιτικά ορθές. Και ο ίδιος ο άνθρωπος αποδεικνύεται ότι είναι τρομερά ευάλωτος, εύπλαστος και προβλέψιμος μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Παρόλα αυτά το κατάλληλο ερέθισμα, πληροφόρηση, είδηση, γνώση μπορεί να πυροδοτήσει την αλλαγή γι αυτό η καλύτερη απάντηση είναι να διδάξουμε στους γύρω μας, ο ένας στον άλλο, την τέχνη του νοιάζομαι.

Με άλλα λόγια, το νοιάζομαι μπορεί να προκύψει ως προϊόν μύησης στην γνώση και στην συνειδητοποίηση του πως έχουν τα πράγματα και ποια είναι η θέση του ανθρώπου τόσο μέσα στο ευρύτερο οικοσύστημα αλλά και μέσα στο τρέχον πλαίσιο οργάνωσης της ζωής. Μέσα από αυτήν την επίγνωση απορρέει ο στόχος της αποκατάστασης της δικαιοσύνης σε κάθε πτυχή της πραγματικότητας ή αλλιώς μια γενικευμένη δικαιοσύνη για όλους.

Η μετάβαση δηλαδή από το αδιαφορώ στο νοιάζομαι είναι η πορεία στο σύστημα δικαιοσύνης που προτείνει  ο veganism. Είναι η μετάβαση από την τρέχουσα παρακμιακή και καταστροφική κατάσταση του αδιαφορώ για τα μη ανθρώπινα ζώα στην ανώτερη κατάσταση του νοιάζομαι, σέβομαι την ζωή, συμπάσχω μαζί της. Και μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο το νοιάζομαι σημαίνει επίσης ότι δικαιώνω το βίγκαν σώμα μου αλλά πολύ περισσότερο αποκαθιστώ την  βίγκαν συνείδηση που προκύπτει από την συγκεκριμένη ανατομία και φυσιολογία του. Το βίγκαν σώμα που μας προίκισε η φύση δεν μπορεί να μην έχει βίγκαν συνείδηση, ειδάλλως πρόκειται για σοβαρή δυσαρμονία ανάλογη του πχ να είσαι χελώνα και να νομίζεις ότι είσαι αετός. 

Επομένως την αντίφαση του homo Frankenstein, του άνθρωπου δηλαδή με το βίγκαν σώμα και την μεταλλαγμένη συνείδηση, ας μην την αναζητούμε σε λάθος της Φύσης αλλά στην επίδραση του συστήματος. Αναμφισβήτητα, μια τέτοια ομογενοποίηση συνείδησης (που οδηγεί σε ανάλογη συμπεριφορά και σε μια ομογενοποίηση στον ίδιο τρόπο ζωής, στην ίδια διατροφή στις ίδιες συνήθειες ξεκομμένες από τον αντίκτυπό τους στις ζωές των άλλων) είναι η μεγάλη επιτυχία του συστήματος της καταπίεσης. Ευτυχώς ο veganism αναδεικνύεται σε δυσάρεστη εξαίρεση για το σύστημα, η οποία του χαλάει όλη αυτή την ομογενοποίηση, αφού χτυπάει στη ρίζα του το αδιαφορώ και γίνεται ο καταλύτης που επιταχύνει την πορεία κάποιου στο νοιάζομαι.

Ο veganism είναι η αποθέωση του νοιάζομαι. Νοιάζομαι για την αδικία που συμβαίνει γύρω μου και  όχι απλά θέλω να την σταματήσω, αλλά την σταματώ με την μη συμμετοχή μου σε αυτήν. Δεν είναι απλά η επιθυμία αλλά και η πράξη του σταματώ την καταπίεση. Είναι η εσπευσμένη αποχώρηση από τον κόσμο του αδιαφορώ και η αποφασιστική μετάβαση στον κόσμο του νοιάζομαι με έναν ριζικά αναγεννημένο εαυτό.