Γιατί δεν υπάρχει περισσότερη αντίδραση στην εκμετάλλευση των μη ανθρώπινων ζώων;
των Δρ Matthew Cole & Δρ Karen Morgan
Ένα βασικό στοιχείο της δουλειάς μας ως κοινωνιολόγοι είναι να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε πως η εκμετάλλευση των άλλων ζώων συνεχίζεται χωρίς περισσότερη εναντίωση από τους ανθρώπους. Δεν πιστεύουμε ότι τα ανθρώπινα όντα είναι από τη φύση τους αδιάφορα για τα βάσανα των άλλων. Αντ' αυτού θεωρούμε ότι η εκμετάλλευση καθίσταται δυνατή από δύο αλληλένδετες διαδικασίες: την απόκρυψη και την αντικειμενοποίηση.
Κρύβοντας τα ζώα
Ο πόνος και ο θάνατος των ζώων εκτροφής κυριολεκτικά κρύβεται από τα μάτια των περισσότερων ανθρώπων τον περισσότερο καιρό. Ταυτόχρονα, τα εκτρεφόμενα ζώα κρύβονται από τη γλώσσα που χρησιμοποιείται για να παραποιήσει τις εμπειρίες τους. Τα βιβλία και τα παιχνίδια που δόθηκαν στους περισσότερους από εμάς στην παιδική ηλικία, μας ενθάρρυναν να πιστέψουμε ότι τα εκτρεφόμενα ζώα είναι ευχαριστημένα και πρόθυμα «δίνουν» το γάλα, τα αυγά ή ακόμα και τη σάρκα τους σε μας. Με αυτούς τους τρόπους, η πραγματική ζωή των εκτρεφόμενων ζώων γίνεται αθέατη. Αυτό το κενό καθιστά πολύ πιο δύσκολη την αναγνώριση της εκμετάλλευσης, και εάν οι άνθρωποι δεν αναγνωρίζουν ότι υπάρχει ηθικό ζήτημα, δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι αυτοί δεν έχουν το κίνητρο να στραφούν στον veganism.
Αντικειμενοποίηση των ζώων
Η αντικειμενοποίηση ενός ζώου (ανθρώπινου ή μη) είναι η αντιμετώπισή του ως ένα μέσο για έναν σκοπό, ως ένα κομμάτι εργαστηριακού εξοπλισμού για τον ζωοτόμο, ή ως «μηχανή κρέατος» για την βιομηχανική φάρμα. Η άρνηση ότι τα άλλα ζώα υποφέρουν ως άμεσο αποτέλεσμα της επιλογής κάποιου να μην είναι vegan γίνεται πιο εύκολη από την έλλειψη επαφής που οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν με τα εκτρεφόμενα ή ζωοτομούμενα ζώα. Ακόμα και καθημερινή γλώσσα αντικειμενοποιεί τα άλλα ζώα και αρνείται την ικανότητά τους για νοημοσύνη ή συναίσθημα, για παράδειγμα σε εκφράσεις όπως «κοκορόμυαλος» ή «βόδι». Αυτές οι ψευδείς πεποιθήσεις για τα άλλα ζώα επιτρέπουν στους ανθρώπους να τα αντικειμενοποιούν, ακόμη και όταν βρίσκονται σε στενή επαφή μαζί τους.
Είμαστε υπεύθυνοι
Η αντικειμενοποίηση και η απόκρυψη των άλλων ζώων είναι το αποτέλεσμα του τρόπου που οι άνθρωποι μεταχειρίζονται, σκέφτονται, μιλάνε και αντιπροσωπεύουν τα ζώα – και πραγματικά δεν έχει καμία σχέση με τα ίδια τα ζώα. Παίρνοντας τα κουνέλια ως παράδειγμα, γνωρίζουμε ότι θανατώνονται για την σάρκα τους, εξοντώνονται ως «παράσιτα», ζωοτομούνται, περιορίζονται ως «κατοικίδια ζώα», κλπ.
Δεν υπάρχει τίποτα στη «φύση» του να είσαι κουνέλι που να τα προορίζει για οποιεσδήποτε από αυτές τις τύχες. Το ζήτημα αυτό είναι προφανές στους vegan, αλλά η δικαιολογία ότι η μοίρα ενός ζώου είναι να υφίσταται εκμετάλλευση, είναι ένας από τους πιο κοινούς τρόπους που οι μη vegan δικαιολογούν τις επιλογές τους στον εαυτό τους και σε μας. Το ακούμε αυτό σε κοινότοπα «ανέκδοτα» για τα ζώα ότι ο «σκοπός» τους είναι να τρώγονται επειδή είναι φτιαγμένα «από κρέας», και ούτω καθεξής.
Η σύνδεση με την ανθρώπινη καταπίεση
Γνωρίζουμε ότι πολλοί άνθρωποι, επίσης, αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα, με την εκμετάλλευση και τα βάσανά τους να είναι κρυμμένα. Η ίδια διαδικασία της απόκρυψης και της αντικειμενοποίησης εμπλέκεται στην καταπίεση των ανθρώπων με βάση το φύλο, την εθνότητα, τη θρησκεία, τη σεξουαλικότητα, την τάξη, την αναπηρία, την ηλικία και κ.ο.κ. Αυτές οι διαδικασίες είναι συχνά αλληλένδετες, όπως όταν οι καταπιεσμένοι άνθρωποι συγκρίνονται με τα καταπιεσμένα μη ανθρώπινα ζώα (για παράδειγμα, «παράσιτα»), ως τρόπος για να δικαιολογηθεί η καταπίεσή τους. Η αύξηση των επιπέδων της αντικειμενοποίησης έχει την τάση να πηγαίνει χέρι-χέρι με τη μείωση της δυνατότητας να θεαθούν αυτές οι καταστάσεις. Είναι δύσκολο να βρει κανείς και να αποκτήσει πρόσβαση σε βιομηχανικές φάρμες ή στα sweat shops (εργοστάσια όπου οι εργαζόμενοι είναι ουσιαστικά σκλάβοι - δουλεύουν υπό άθλιες συνθήκες, χωρίς ωράριο, και με μηδαμινή αμοιβή).
Αυτό υποδηλώνει ότι εμείς ως κοινωνία έχουμε πάντα πολύ καλή επίγνωση ότι είναι ηθικά λάθος να εκμεταλλευόμαστε τους άλλους. Αν δεν αισθανόμασταν ντροπή, γιατί τότε τα σφαγεία δεν έχουν γυάλινους τοίχους; Αυτό το επίπεδο της ντροπής, μας δίνει την ελπίδα ότι με την αποκάλυψη αυτού που έχει αποκρυφτεί, μπορούμε να διεγείρουμε την συμπόνια και το θυμό που θα κινητοποιήσει τον κόσμο να αρνηθεί να δεχτεί την εκμετάλλευση. Ως εκ τούτου η αποκάλυψη της πραγματικότητας της εκμετάλλευσης και η αμφισβήτηση την αντικειμενοποίησης παραμένουν ζωτικής σημασίας τακτικές για τον veganism.
