Περί τσικνοπέμπτης: Ας γιορτάσουμε το σεβασμό της ζωής - όχι τη βαρβαρότητα

Τα τελευταία χρόνια τείνει να καθιερωθεί ο «εορτασμός» της τσικνοπέμπτης στα σχολεία. Οι μαθητές, παρασυρόμενοι από τη πλάνη που ορίζει τα ζώα ως «τροφή», ζητούν να μεταφέρουν τον πανηγυρισμό της καταπίεσης των άλλων αισθανόμενων όντων στο σχολείο. Όμως τα ζώα δεν είναι τροφή επειδή έτσι αποφάσισε ένα σύστημα που αντικειμενοποιεί και εμπορευματοποιεί τη ζωή. Επιπλέον, το γεγονός ότι ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας βλέπει τα ζώα ως «τροφή» δεν σημαίνει ότι αυτό είναι το σωστό ή το πρότυπο.

Από την αρχαιότητα έχει επισημανθεί ότι η τροφή σχετίζεται όσο τίποτε άλλο με τον σεβασμό της αξίας της ζωής και ότι η διατροφή είναι πρώτα και κύρια θέμα φιλοσοφικό και ηθικό: στη πράξη της τροφής αποτυπώνονται οι αξίες μας και η προσήλωση μας σε αυτές.

Το σχολείο, ως ο θεσμός εκείνος όπου πρώτα και πάνω από όλα συντελείται η καλλιέργεια του ανθρώπου, είναι το προπύργιο των αξιών και έχει τον υψηλό ρόλο να τις αναδείξει και να τις αποκαταστήσει, να τις εμφυσήσει στη νέα γενιά και να εμπνεύσει το νέο ήθος. Επομένως δεν μπορεί να συναινεί στη πλάνη των ζώων ως «τροφή» η οποία είναι φορέας των πιο αντιδραστικών αντιλήψεων και πρακτικών όπως: ολοκληρωτισμός, τυραννία, καταπίεση, βία, εκμηδένιση της αξίας της ζωής. Ούτε μπορεί να επιδοκιμάζει όλο αυτό το απέραντο κακό το οποίο δεν έχει απολύτως κανένα λόγο ύπαρξης: δεν ταιριάζει με την φυτοφάγο ανατομία του ανθρώπου αλλά και με την επιστημονικά αποδεδειγμένη τάση του για το καλό. 

Αντίθετα οφείλει να τερματίσει την δυσεκπαίδευση από μια πλάνη η οποία συγκαλλυμένη ως «τροφή» μας ύπουλα μας αλώνει ηθικά, συναισθηματικά και ψυχολογικά σε σημείο που να ακυρώνει τον αισθανόμενο άνθρωπο που φέρουμε μέσα μας. Επιπλέον μας εξοικειώνει με την αδικία προς τα ζώα και τελικά και με την δική μας καταπίεση: η στέρηση κάθε δικαιώματος που επιβάλλεται στα ζώα με διάφορα ψευδή προσχήματα («τροφή», «ένδυση», κ.α.) μεταφέρεται και στις ανθρώπινες κοινωνίες με άλλα ψευδή προσχήματα («κρίση», «χρέος», «τρομοκρατία», κ.α.). Ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ είπε: «Η αδικία κάπου είναι απειλή για το δίκιο παντού» και αυτή η ρήση εύστοχα συνοψίζει το πως ουσιαστικά υπονομεύουμε και ακυρώνουμε τα δικαιώματά μας όταν τα στερούμε από τους άλλους.

Η νέα γενιά, το αύριο και το μέλλον του κόσμου, δεν μπορεί να χτίσει αυτό το μέλλον σε πλάνες. Κι εδώ υπεισέρχεται ο καταλυτικός ρόλος της παιδείας και του παιδαγωγού στο να φωτίσουν την οδό των αξιών και των επιλογών εκείνων που ταιριάζουν σε ένα πολιτισμένο, ηθικά εξελιγμένο και πραγματικά ανώτερο όν όπως είναι ο άνθρωπος. Τερματίζοντας την τελευταία διάκριση (speciesism) και τη τελευταία δουλεία στη Γη, αυτή των ζώων, ανοίγουμε το δρόμο προς το επόμενο, το θετικό κεφάλαιο της ανθρώπινης εξέλιξης και περνάμε σε μια εποχή ειρήνευσης και επανασύνδεσης με το μητρικό οικοσύστημα.

Το μάθημα του σεβασμού της ζωής και των αξιών ξεκινάει από την τροφή μας. Με την επιλογή της ειρηνικής διατροφής ο άνθρωπος απελευθερώνεται από το βάρος μιας ζωής που έχει ως υποχρεωτική της συνοδεία το δράμα άλλων αισθανόμενων πλασμάτων. Και φτάνει στην επίγνωση ότι είμαστε προορισμένοι να υπάρξουμε στο οικοσύστημα του πλανήτη της ζωής μόνο ως ενσάρκωση του υψηλού,  του  συμπονετικού,  του  αλτρουιστικού  και  του αλληλέγγυου.