Εγώ από μόνος μου δεν μπορώ να κάνω τίποτα
Ισχυρισμός:
Εγώ από μόνος μου δεν μπορώ να κάνω τίποτα, δεν εξαρτάται από εμένα. Κι αν ακόμα σταματούσα να τρώω «κρέας», αφού τόσοι και τόσοι άλλοι θα συνεχίσουν να το τρώνε, αυτό δε θα είχε καμία σημασία. Άρα δεν έχει κανένα νόημα να γίνω τώρα βεγκετάριος.
Μία απάντηση:
1. Αυτή η επιχειρηματολογία είναι από ηθικής άποψης αρκετά παράξενη. Αυτό το βλέπουμε αμέσως, αν φανταστούμε μια ανάλογη περίπτωση: κάθε μέρα στον κόσμο δολοφονούνται ή πεθαίνουν από την πείνα χιλιάδες άνθρωποι. Άρα δε θα είχε καμία σημασία αν κι εγώ σκότωνα κάποιον. Αλλά δε γνωρίζω κανέναν που θα σκεφτόταν να δικαιολογήσει ένα φόνο με ένα τέτοιο επιχείρημα.
2. Η βιομηχανία «κρέατος» δεν είναι ο μόνος τομέας όπου συμβαίνουν πράγματα που τα καταδικάζουμε χωρίς να μπορούμε άμεσα να τα επηρεάσουμε με τις πράξεις μας. Ας σκεφτούμε τον ανταγωνισμό στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Τι κάναμε εναντίον τους; Πορείες διαμαρτυρίας!
Το να ζούμε βεγκεταρικά είναι επίσης ένας τύπος διαμαρτυρίας. Στέλνουμε το μήνυμα και αναγνωρίζουμε έμπρακτα ότι θεωρούμε μεγάλο λάθος και ανευθυνότητα το να καταδικάζουμε τα ζώα σε μια ανυπόφορη ζωή, γεμάτη πόνο και βάσανα, και τέλος να τα δολοφονούμε, για έναν τόσο τιποτένιο λόγο όπως μία συγκεκριμένη γευστική εμπειρία. Το να γίνουμε βεγκετάριοι δεν είναι όμως μια οποιαδήποτε διαμαρτυρία κατά του βασανισμού και της θανάτωσης των ζώων για την ικανοποίηση του ουρανίσκου μας. Είναι πολύ περισσότερο η μόνη αξιόπιστη διαμαρτυρία, άρα η μόνη που μπορεί να φέρει αποτέλεσμα: κανείς δεν μπορεί να πείσει κανέναν για το πόσο λάθος είναι ένας τρόπος συμπεριφοράς, αν τον εφαρμόζει ο ίδιος!
Επιπλέον ο βεγκεταρικός τρόπος ζωής, σε αντίθεση με άλλου είδους διαμαρτυρίες, είναι από τη φύση του ταυτόχρονα και άμεσα μία μεγάλη επιτυχία: ενώ άλλες μορφές διαμαρτυρίας, ακόμα και με μεγάλη συμμετοχή από χιλιάδες ίσως πρόσωπα (για παράδειγμα κατά των εξοπλισμών) δεν είναι παρά η προϋπόθεση για την επιθυμητή αλλαγή, ο βεγκεταρισμός είναι ταυτόχρονα ο ίδιος ο στόχος: η παρεμπόδιση του βασανισμού και της θανάτωσης των ζώων.
3. Τα όρια ανάμεσα στην αδυναμία και τη δύναμη ενός ατόμου είναι ρευστά και μεταβαλλόμενα. Ας σκεφτούμε την προστασία του περιβάλλοντος: και εδώ υπάρχουν μηχανισμοί και δομές που το άτομο δεν μπορεί να τις επηρεάσει άμεσα (παράδειγμα η χρήση μη ανακυκλώσιμων υλικών από τη βιομηχανία). Παρόλα αυτά οι πεπεισμένοι και συνεπείς «οικολόγοι» (άτομα με περιβαλλοντική συνείδηση) συμπεριφέρονται σαν να μπορούσαν να επηρεάσουν αυτούς τους μηχανισμούς. Και σαν αποτέλεσμα προκύπτει, ότι το άτομο, ή έστω το σύνολο των ατόμων, με τη συμπεριφορά τους μπορούν πραγματικά να έχουν κάποια επίδραση!
4. Καμία από τις μεγάλες και τελικά επιτυχημένες κινήσεις διαμαρτυρίας κατά της αδικίας, της καταπίεσης και άλλων καταχρήσεων θα είχε ποτέ αρχίσει, αν οι υποκινητές και καθοδηγητές τους περίμεναν πρώτα να σιγουρευτούν για την επιτυχία της προσπάθειάς τους. (Πέτερ Ζίγκερ) Η θαρραλέα και συνεπής υποστήριξη και προώθηση από μεμονωμένα άτομα των ιδεών που θεωρούν δίκαιες είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε θεμελιώδη αλλαγή και εξέλιξη.
5. Όλα τα μεγάλα εγκλήματα γίνονται μόνο με τη συμμετοχή πολλών μικρών συνεργών, που αποποιούνται την προσωπική τους ευθύνη πάντα με την ίδια δικαιολογία: «Τι άλλο μπορούσα να κάνω; Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα!»
Απόσπασμα από το εξαντλημένο βιβλίο «Θανάσιμο Γεύμα –ηθικοί λόγοι για μια βεγκεταρική διατροφή» του Χέλμουτ Φ. Κάπλαν, ISBN 3-499-19513-5, σελίδες 202 κ.ε.Μετάφραση: Κώστας Γκαρέλας constantine_helios@yahoo.gr
