05 July 2010

Διαφημίσεις που προωθούν την απαξίωση των ζώων


Είναι γνωστό ότι οι διαφημίσεις προωθούν συγκεκριμένες συμπεριφορές και επιθυμίες στον άνθρωπο. Και δεν είναι λίγες οι φορές που για να το πετύχουν αυτό καταφεύγουν σε ακραίες μεθόδους. Το ανθρώπινο σώμα και κυρίως το γυναικείο είναι από τα βασικά εργαλεία των διαφημιστών. Προβάλλεται σαν ένα απλό αντικείμενο μηδενίζοντας την προσωπικότητα του ατόμου και υποβαθμίζοντας γενικά τον άνθρωπο. Η εικόνα είναι τόσο συνηθισμένη που ο θεατής πλέον το εκλαμβάνει σαν κάτι φυσιολογικό. Και ίσως είναι αυτή η αδράνεια του δέκτη η οποία επιτρέπει στην φαντασία των διαφημιστών να εισβάλλει μερικές φορές στη σφαίρα του νοσηρού.

Έτσι, πρόσφατα είδαμε σε περιοδικό να χρησιμοποιούνται πτώματα ζώων ή καλύτερα τα κατακρεουργημένα μέλη ζώων για να διαφημιστούν κάποια προϊόντα όπως φαίνεται στις εικόνες που ακολουθούν.
 
Οι άνθρωποι που πουλάνε τα σώματά τους στις διαφημίσεις έχουν τη δυνατότητα να το αρνηθούν. Για ένα ζώο όμως αυτό δεν ισχύει πόσο μάλλον όταν είναι νεκρό. Ένα ζώο δεν μπορεί να αντισταθεί σε κανενός είδους κακομεταχείριση που υφίσταται από τον άνθρωπο. Επίσης, οι άνθρωποι που χρησιμοποιούνται για την προώθηση ενός προϊόντος εισπράττουν πάντα μία καλή χρηματική αμοιβή, αν και τίποτε δεν μπορεί να αντισταθμίσει την πλήρη υποβάθμισή τους. Αντιθέτως, τα ζώα χρησιμοποιούνται πάντα σαν αντικείμενα μιας χρήσης ως προς τα οποία δεν έχουμε καμία υποχρέωση.

Η εικόνα ενός νεκρού ζώου και ακόμη χειρότερα το πρόσωπό του σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ελκυστική για να χρησιμοποιηθεί σε μία διαφήμιση. Παρόλα αυτά χρησιμοποιήθηκε. Γιατί; 

Άνθρωποι που δολοφονούν ζώα αρέσκονται στο να επιδεικνύουν τα θύματά τους ή μέρη αυτών ως αποδείξεις “του κατορθώματος τους”. Η εικόνα κεφαλιών ζώων (ελαφιού, ταράνδου) ή δοντιών από ελέφαντες ή άλλα τμήματα νεκρών ζώων να χρησιμοποιούνται ως λάφυρα ήταν διαδεδομένη ήδη από παλαιότερες εποχές. Θεωρούσαν πως αυτό ήταν στοιχείο ανδρισμού. Η επιβολή του ανθρώπου πάνω στα ζώα πάντα του έδινε μια περίεργη ικανοποίηση. Η εκμετάλλευση και η εξουσία που υφίσταται ο άνθρωπος σε όλες τις κοινωνίες τον υποβιβάζει σε τέτοιο βαθμό που η επιβολή του πάνω στα ζώα του δίνει ικανοποίηση. Ο παραλογισμός της ιεραρχίας μέσα στις ανθρώπινες κοινωνίες μεταφέρθηκε μέσω του σπισισμού και στις κοινωνίες των ζώων. Ο άνθρωπος αυθαίρετα θεώρησε πως είναι ανώτερος των υπολοίπων ζώων αντιδρώντας στο γεγονός πως μέσα στο ίδιο είδος, στο ανθρώπινο, τον κατηγοριοποίησαν. Όταν επιβάλλεται και εκμεταλλεύεται τα ζώα ξεχνάει πως και σε αυτόν επιβάλλονται και πως τον εκμεταλλεύονται. 

Μήπως λοιπόν με τις εικόνες αυτές ήθελαν να ικανοποιήσουν τον εγωισμό και την απληστία του ανθρώπου για να τραβήξουν την προσοχή του; Να τον πείσουν πως δεν είναι ο υποδουλωμένος υπηρέτης του συστήματος αλλά ο αφέντης αφού μπορεί και δολοφονεί ανυπεράσπιστα πλάσματα; 


Άραγε έγινε σκόπιμα ή δεν κατάλαβαν ότι με αυτό τον τρόπο προωθούν την κύρια αντίληψη του σπισισμού, η οποία ισχυρίζεται ότι ο άνθρωπος είναι ανώτερος και κυρίαρχος και έτσι μπορεί να απαξιώνει πλήρως τα ζώα και να τα μετατρέπει σε αντικείμενα άνευ αξίας ή να τους δίνει αυθαίρετα, σύμφωνα με τα συμφέροντα του, την αξία που αυτός νομίζει; 


Και μάλλον αυτό που είναι σίγουρο, είναι ότι δεν ήθελαν από τους αναγνώστες να κάνουν τον συνειρμό ότι και τα προϊόντα ομορφιάς που διαφημίζονται είναι κι αυτά αποτέλεσμα φρικαλέων πειραμάτων σε ζώα, είναι προϊόντα βαμμένα με αίμα και συσκευασμένα με πόνο.


Όποιοι πάντως κι αν ήταν οι λόγοι που οδήγησαν στην επιλογή αυτού του τρόπου για την συγκεκριμένη διαφήμιση, το γεγονός αυτό καθαυτό δείχνει το γενικευμένο καθεστώς απαξίας προς τα ζώα μέσα στην κοινωνία και πόσο η μονόπλευρη προπαγάνδα τέτοιων διαφημίσεων ενισχύει την στερεότυπη αντίληψη του ζώου ως χρηστικού αντικειμένου ενώ ταυτόχρονα αδρανοποιεί τα υγιή αντανακλαστικά της κοινωνίας. 


Γιατί άραγε αυτή η εντεινόμενη εξοικείωση με το δράμα των ζώων και με ότι πιο ακραίο μπορεί αυτό να διευρύνεται; Και πότε επιτέλους θα έρθει η στιγμή που η ψυχρότητα και η απάθεια απέναντι στην εκμετάλλευση τους θα δώσει τη θέση της στον  αποτροπιασμό και στην καταδίκη;
Σίγουρα χρειάζεται να διανυθεί ακόμη πολύς δρόμος μέχρι να κατανοηθεί από τους ανθρώπους το χρέος τους να σέβονται και να μην εκμεταλλεύονται τα ζώα αλλά μέχρι τότε όσοι (πχ διαφημιστές, δημοσιογράφοι, κλπ) έχουν την δυνατότητα να απευθύνονται σε ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης και να την επηρεάζουν, οφείλουν, εάν δεν θέλουν ή δεν μπορούν να προωθούν αξίες, όπως η μη εκμετάλλευση, το δίκαιο και ο σεβασμός της ζωής, τουλάχιστον να μην προκαλούν.


Είναι καιρός να κατανοήσουν οι διαφημιστές και οι εταιρείες ότι οι καιροί αλλάζουν και ότι αρχίζει να υπάρχει αντίλογος από τις φωνές εκείνες που απαιτούν την κατάργηση της καταπίεσης και της εκμετάλλευσης των ζώων. 

Αναδημοσίευση από το blog Athens vegans