Μια διαρροή που αρνούμαστε να σταματήσουμε

Επί μήνες η ανθρωπότητα παρακολουθούσε με αγωνία την διαρροή πετρελαίου στον κόλπο του Μεξικού.

Μπροστά στα μάτια μας εκτυλίχτηκε μια εκ των μεγαλύτερων διαστάσεων οικολογική καταστροφή με απρόβλεπτες ακόμη συνέπειες για το μέλλον.

Όσον αφορά το "ατύχημα", η κοινή γνώμη μπορεί ακόμη να μην αμφισβητεί την οικονομία του πετρελαίου και την εξουσία των πολυεθνικών αλλά ξέρει ότι η κηλίδα σημαίνει καταστροφή και θάνατο της θαλάσσιας ζωής και δεν ανέχεται με τίποτε την συνέχιση της.

Η κοινή γνώμη θεωρεί την διαρροή πετρελαίου σε έναν ωκεανό ένα μεγάλο κακό και μια απαράδεκτη συμφορά και επιθυμεί τον τερματισμό της το συντομότερο δυνατόν, όσο δύσκολη, οικονομικά ασύμφορη ή ακατόρθωτη μπορεί να είναι η διαδικασία που μεσολαβεί.

Μπορεί να μην έχει ακόμα την δύναμη να επιβάλλει τον καλύτερο και φιλικότερο προς το περιβάλλον τρόπο καθαρισμού της κηλίδας αλλά απαιτεί έστω και με τον εγκληματικό τρόπο που επέλεξαν οι πολυεθνικές (χρήση τεραστίων ποσοτήτων του τοξικού διαλυτικού Corexit) να τερματιστεί η καταστροφή.

Μόνο όταν σταματήσει η διαρροή ή έστω εξαγγελθεί ότι σταμάτησε θα ησυχάσει ή θα επαναπαυτεί και πάλι η συνείδηση της κοινής γνώμης.

Μια διαρροή που καταστρέφει ανενόχλητη

Υπάρχει όμως μια άλλη διαρροή που ρέει ασταμάτητα και συνεχώς μεγεθύνεται.

Είναι μια διαρροή η οποία όχι μόνο δεν εκλαμβάνεται ως μεγάλο κακό, ως συμφορά και ως κάτι απαράδεκτο που θα πρέπει να σταματήσει αλλά ενθαρρύνεται ποικιλοτρόπως και εξαπλώνεται απερίσκεπτα και επιθετικά.

Είναι μια διαρροή πόνου, μαρτυρίου και θανάτου από την εκμετάλλευση δεκάδων δισεκατομμυρίων ζώων της στεριάς και της θάλασσας κάθε χρόνο.

Και ταυτόχρονα είναι μια διαρροή του ηθικού κοιτάσματος της συλλογικής μας συνείδησης, το οποίο φτωχαίνει και εξαντλείται επικίνδυνα.

Οι αξίες που υπάρχουν εκεί διαβρώνονται και ρέουν εκτός σε ένα περίγυρο αρνητικών αντιλήψεων και ιδεολογιών, οι οποίες καραδοκούν πάντα να εισβάλλουν στην θέση τους.

Γιατί μπορεί η ανθρωπότητα στο διάστημα των τελευταίων δέκα χιλιάδων χρόνων, το λεγόμενο και διάστημα του πολιτισμού, να έχει παράγει αξιόλογο θετικό έργο και να έχει ανακαλύψει θεμελιώδεις ιδέες και αξίες αλλά δυστυχώς έχει δημιουργήσει και μια ασύγκριτα μεγαλύτερη πληθώρα αρνητικών αντιλήψεων και πρακτικών.

Και ενώ το πολύτιμο κοίτασμα μας διαρρέει με κίνδυνο να εξαντληθεί ή να μην μπορεί να ανακτηθεί, οι αρνητικές αντιλήψεις και ιδεολογίες διαβρώνουν και εκτοπίζουν αυτό το κοίτασμα και εγκαθίστανται στο προσκήνιο της συνείδησης.

Είμαστε πλέον πάρα πολύ κοντά στο σενάριο ενός κόσμου όπου οι αξίες θα έχουν διαβρωθεί ή εξαντληθεί  και σε έναν τέτοιο κόσμο είναι εύκολη η δικαιολόγηση κάθε εγκλήματος.

Ουσιαστικά η δικαιολόγηση της εκμετάλλευσης των ζώων τροφοδοτεί συνεχώς ένα τέτοιο σενάριο αφού αυτή παράγει και περιέχει όλες τις μορφές εγκληματικής συμπεριφοράς: από την καταπίεση και τη βία, την στέρηση της ελευθερίας και την δουλεία, την κλοπή, μέχρι την σφαγή και την γενοκτονία.

Όλες αυτές οι συμπεριφορές είναι γνωστό ότι έχουν παρακάμψει τα όρια του είδους και συμβαίνουν συστηματικά και στον ανθρώπινο χώρο της φυλής, του φύλου, του έθνους. Με άλλα λόγια, ότι αρνητικό εφαρμόστηκε πρώτα στα άλλα ζώα από την εποχή της "εξημέρωσης" τους(δηλαδή υποδούλωσης) πέρασε άμεσα σχεδόν και στους ανθρώπους.

Έτσι δημιουργήθηκε μια παράδοση ανοχής της εκμετάλλευσης, η οποία έγινε το άλλοθι για τον ακόμη πιο αντιδραστικό μετασχηματισμό της: τις τελευταίες δεκαετίες η ζωή των μη ανθρώπινων ζώων μετατράπηκε σε βιομηχανία,  αγνοώντας περιφρονητικά ότι η ζωή και η ελευθερία δεν μπορούν να μετατρέπονται σε βιομηχανία και ότι κανένας δεν έχει το δικαίωμα να ζει από την εκμετάλλευση των άλλων.

Αντί της οριστικής εξάλειψης της εκμετάλλευσης των άλλων ζώων, η οποία  στο απώτερο παρελθόν μας καθοδηγήθηκε από την ζωτική ανάγκη της επιβίωσης ενώ σήμερα δεν είναι σε καμιά περίπτωση τέτοια, περάσαμε σε ένα άλλο στάδιο ασύγκριτα πιο εντατικό, πιο συστηματικό και πιο εγκληματικό.

Και στο νέο αυτό στάδιο, το ιδεολογικό υπόβαθρο που συντηρεί την εκμετάλλευση προβάλλεται ακόμη πιο επιθετικά και επιβάλλεται στις κοινωνίες με έναν λαϊκίστικο, ανθρωποκεντρικό τρόπο.

Είναι το εντελώς προκλητικό σκεπτικό του σπισισμού που έχει καταφέρει να συντρίψει κάθε ίχνος ηθικού ενδοιασμού, περνώντας περίτρανα το μήνυμα ότι μπροστά στο όποιο μικροπρεπές, ιδιοτελές και ρηχό εγωιστικό συμφέρον ξεχνιούνται αρχές και αξίες.

Και ίσως το πιο τραγικό είναι ότι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ υπάρχει η δυνατότητα απελευθέρωσης από μια τέτοια βαρβαρότητα λόγω του πολιτισμού, που τονίζεται με κάθε ευκαιρία, και που υποτίθεται ότι θα μας θωράκιζε ηθικά απέναντι σε μια τέτοια κτηνωδία και που επίσης υποτίθεται ότι θα μας έκανε να αντιτασσόμαστε σθεναρά στην εκμετάλλευση οποιουδήποτε όντος.

Τελικά ο βασιλιάς είναι γυμνός.

Ο πολιτισμός μας είναι ο σπισισμός και η αλήθεια, σκληρή και ανελέητη, στέκεται μπροστά μας: εκμεταλλευόμαστε τα άλλα ζώα χωρίς να έχουμε την συγκατάθεση τους και χωρίς κανένα λόγο.

Δεν τα εκμεταλλευόμαστε για να καλύψουμε τις ανάγκες μας, γιατί γι αυτές υπάρχει η δυνατότητα να καλυφτούν με άλλους τρόπους που δεν έχουν εγκληματικό αντίκτυπο σε κανέναν, είτε πρόκειται για άλλους ανθρώπους ή τα άλλα ζώα.

Επομένως διαπράττουμε το έγκλημα απλά και μόνο επειδή μπορούμε, επειδή είμαστε δυνατοί, επειδή το ηθικό κοίτασμα της συλλογικής συνείδησης είναι σε οριακό σημείο.

Και αυτό μας εκθέτει ανεπανόρθωτα και επισημαίνει με κατηγορηματικό τρόπο την κρισιμότητα της διαρροής και της διάβρωσης και των τελευταίων ηθικών μας αποθεμάτων.

Βουτηγμένοι μέσα στην κηλίδα

Το κακό που γίνεται στα ζώα θεωρείται φυσικό και αφήνεται να προχωρά.

Μάλιστα είναι τέτοια η φόρα που έχει πάρει η εκμετάλλευση των ζώων, λόγω της πολιτικής των ενισχύσεων (από τις επιδοτήσεις μέχρι την διαφήμιση) που έχει ακολουθηθεί για πολλές δεκαετίες, ώστε να την εκτοξεύει και  να την διογκώνει σε ασύλληπτο μέγεθος.

Παράλληλα, έχει επίσης αναπτυχθεί ένας νέος δογματισμός, ο οποίος πεισματικά και αυτόματα προσπαθεί να εντάξει κάθε ανθρώπινο ον που γεννιέται στην πλευρά αυτής της εκμετάλλευσης ενώ δεν επιτρέπει την αμφισβήτηση ή την εύκολη απομάκρυνση από αυτήν.

Έτσι η κηλίδα της ζωικής εκμετάλλευσης προχωράει ακάθεκτη και έχει εμποτίσει απ’ άκρου σ’ άκρον τον πλανήτη, βυθίζοντας τον μέσα στο κόκκινο τέλμα του αίματος των μη ανθρώπινων ζώων.

Και όσο πολλαπλασιάζεται με εκθετικό ρυθμό ο αριθμός των αθώων θυμάτων, τόσο ανεβαίνει η στάθμη αυτής της κηλίδας.

Η ανθρωπότητα όλο και περισσότερο μοιάζει με την τραγική φιγούρα ενός πλάσματος βουτηγμένου στο πηχτό, βαρύ πέπλο της πίσσας, ανήμπορου να σωθεί εάν δεν βοηθηθεί.

Με την μόνη διαφορά ότι στη περίπτωση της δεν μπορεί κανείς να την βοηθήσει.

Η διάσωση της είναι δική της υπόθεση αρκεί να αντιληφθεί την ιδιάζουσα αυτή διαρροή όσο γίνεται πιο γρήγορα και να την σταματήσει.

Η κηλίδα σημαίνει θάνατο και έως τώρα έχουμε αποδεχθεί ως φυσικό να ζούμε την ζωή μας βουτηγμένη στη κηλίδα του θανάτου των άλλων ζώων.

Όμως μια τέτοιου είδους ζωή, όλο και πιο συχνά και όλο και πιο δραματικά αποδεικνύεται ότι δεν έχει προοπτική.