Έτσι γεννήθηκε ο Veganism

Νοέμβρης 1944: η Πυθαγόρεια αρχή της δικαιοσύνης προς τα μη ανθρώπινα ζώα αναγεννιέται με ένα όνομα που μπορεί ίσως να ακούγεται περίεργα, αλλά ουσιαστικά με την λέξη veganism, η ομάδα που τον εμπνεύστηκε απαντάει στην αναγκαιότητα για ένα σύστημα δικαιοσύνης προς όλη την αισθανόμενη ζωή.

Η αναγέννηση αυτή δεν θα μπορούσε να είναι πιο συμβολική, αφού συμβαίνει στην διάρκεια ενός πολέμου, που είναι η πιο ακραία και ωμή μορφή καταπίεσης για ανθρώπους και ζώα. Και ο συγκεκριμένος πόλεμος επαλήθευε τραγικά για μια ακόμη φορά την ρήση του Πυθαγόρα («Όσο οι άνθρωποι θα σφαγιάζουν ζώα, θα σκοτώνονται και μεταξύ τους» και πολλών άλλων στην πορεία πχ του Τολστόι: «Όσο υπάρχουν σφαγεία, θα γίνονται πόλεμοι») η οποία συνδέει άμεσα την καταπίεση των ανθρώπων με αυτήν εναντίον των ζώων.

Επίσης ιδιαίτερα συμβολικό είναι το γεγονός ότι η αναγέννηση αυτή πραγματοποιείται από μια ομάδα απλών ανθρώπων και όχι φιλοσόφων, θέλοντας έτσι να δηλώσει ότι η αξία της δικαιοσύνης είναι υπόθεση όλων και όχι μόνο των διανοουμένων και ότι η επιδίωξη ενός συστήματος δικαιοσύνης δεν είναι κάτι ριζοσπαστικό αλλά το προφανές και το λογικό.

Έτσι ο Donald Watson, ο ταπεινός δάσκαλος ξυλοτεχνίας, και οι συν αυτώ συνειδητοποιώντας το τραγικά ανούσιο και συνάμα γελοίο της καταπίεσης, της βίας και της απαξίωσης της ζωής, καταθέτουν με τόλμη μια θεώρηση των πραγμάτων η οποία στοχεύει σε μια γενικευμένη ειρήνη, και η οποία ξεκινάει πρώτα απ’ όλα από τον πιο αδικημένο, αυτόν που το ανθρώπινο είδος (αφού πρώτα έφερε σε κατάσταση αδυναμίας) συστηματικά εκμηδενίζει.

Είναι οι πρώτοι οι οποίοι αποποιούνται την λογική του ανθρώπου να βλέπει τα ζώα ως μέσα για την επίτευξη των επιδιώξεων του και να τα εκμεταλλεύεται με οποιονδήποτε τρόπο και διακηρύσσουν το χρέος του να δοθεί στην προσπάθεια που θα τα απελευθερώσει από το καθεστώς δουλείας που τα έχει υποβάλλει.

Τα παραπάνω αναφέρονται με σαφήνεια στο πρώτο τεύχος του περιοδικού Vegan News (Διαβάστε το στα ελληνικά) το οποίο δημοσίευε ο Donald Watson προς τα τέλη του Νοέμβρη του 1944 και στο περιοδικό εμφανίζεται επίσημα για πρώτη φορά η λέξη Vegan.

Ο veganism έχει μόλις γεννηθεί μέσα στην πιο τραγική συγκυρία για ανθρώπους και ζώα, ίσως σαν ένα αυθόρμητο αλλά απόλυτα υγιές ξέσπασμα της αγανάκτησης και της αποστροφής ενάντια στην καταπίεση, και η 1η Νοέμβρη έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια ημέρα του.

Βασική διαπίστωση αυτής της ομάδας των πρώτων vegan είναι ότι η εκμετάλλευση τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων είναι αλληλένδετη (αφού η ύπαρξη της μιας ενισχύει την άλλη και το αντίστροφο) και οφειλόμενη στην ίδια αιτία, και επομένως θεώρησαν ότι χρειάζεται μια συνολική απάντηση απέναντι της αφού ο στόχος της απελευθέρωσης είναι κοινός, γι αυτό και συμπεριλαμβάνεται στο μανιφέστο της Vegan Society του 1944:

«Η Vegan Society επιδιώκει να καταργήσει την εξάρτηση του ανθρώπου από τα ζώα, με την αναπόφευκτη βαναυσότητα της και την σφαγή, και άντ’ αυτής να δημιουργήσει μια λογικότερη και πιο ανθρωπιστική κοινωνία. Ταυτόχρονα τιμώντας τις προσπάθειες όλων όσων προσπαθούν να επιτύχουν την απελευθέρωση και του ανθρώπου και των ζώων.»

Ο veganism εκλαμβάνεται από τους εμπνευστές του ως κίνημα κοινωνικής δικαιοσύνης το οποίο θα κάνει πράξη μια τέτοια αντίληψη των πραγμάτων και μάλιστα το θεωρεί ως ιστορική συνέχεια του κινήματος που απελευθέρωσε τους σκλάβους.

Ένα κίνημα από συνειδητοποιημένους vegan είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρξει και να αναπτυχθεί αυτή η απλή αλλά τόσο βαθιά πολιτική θέση μέσα σε ένα εχθρικό οικονομικοπολιτικό σύστημα της καταπίεσης (ΣτΚ) το οποίο πρώτα από όλα φροντίζει να στηρίζει την εκμετάλλευση ιδεολογικά και το οποίο δεν θα έβλεπε με καλό μάτι την ύπαρξη μιας θεωρίας που βάλει ευθέως την ιδεολογική του βάση.

Η πρόταση του veganism έχει πελώριες πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις για να την αφήσουν να εξαπλωθεί ανενόχλητη και στα 67 χρόνια της ύπαρξής της έχει δεχθεί και συνεχίζει να δέχεται όλων των ειδών τις επιθέσεις, από την απαξίωση και την παραποίηση μέχρι την προσπάθεια ενσωμάτωσης στο σύστημα και την περιθωριοποίηση.

Η σημαντικότερη όμως επίθεση είναι ιδεολογική, με πρωταρχικό σκοπό την απομάκρυνση της κοινωνίας από τις θετικές αξίες, μέσα από τον εθισμό της στην απαξίωση της ζωής και την εδραίωση στην συνείδησή της των αντιδραστικών αντιλήψεων της καταπίεσης, της βίας και της κάθε μορφής αδικίας.

Όλο αυτό επετεύχθη μέσω της προκλητικότατης γιγάντωσης της εκμετάλλευσης των ζώων, η οποία ύπουλα διαβρώνει την συνείδηση της κοινωνίας στην αποδοχή κάθε εγκλήματος και κάθε καταπίεσης. Με το να συγκαλύπτεται η καταπίεση ως «κάλυψη αναγκών» των ανθρώπων (εξίσου καταπιεζομένων και των ίδιων από το ΣτΚ), αυτή όχι μόνο δεν καταδικάζεται αλλά  αυθαίρετα υποθάλπεται και δικαιολογείται μέχρι του σημείου να θεωρείται «φυσική».

Ουσιαστικά αυτός ο συγκαλυμμένος έλεγχος της συνείδησης και της σκέψης είναι ο κύριος λόγος που υπάρχει και συνεχώς διογκώνεται η εκμετάλλευση των ζώων και μετά ακολουθεί το κέρδος ή οποιοσδήποτε άλλος λόγος.

Επιστρέφοντας λοιπόν πίσω στην συγκυρία εμφάνισης του veganism το 1944 παρατηρούμε ότι:

α) σε μια εποχή που αναδύεται επιτέλους, μετά από καθυστέρηση αιώνων, μια ιδέα που μπορεί να ευαισθητοποιήσει την κοινωνία στην μη εκμετάλλευση των ζώων και άρα να την στρέψει μακριά από την θεμελιώδη, αντιδραστική αντίληψη του ΣτΚ

β) σε μια εποχή που εμφανίζεται η προοπτική να τεθεί τέρμα στην εκμετάλλευση των ζώων και κατά συνέπεια και των ανθρώπων και να δρομολογηθεί γενικότερη ανατροπή και αλλαγή

γ) σε μια εποχή που η εκμετάλλευση των ζώων ήταν ελάχιστη και ο πλανήτης ήταν σχεδόν και πρακτικά vegan στην διατροφή του (αλλά και σε κάθε άλλη πτυχή της ζωής του) και άρα θεωρητικά ήταν πιο κοντά σε αυτή την νέα ιδέα του veganism και πιο εύκολο να την προσεγγίσει

το ΣτΚ απαντάει συντριπτικά με γενικευμένη εκμετάλλευση των ζώων: την επιδοτεί αδρά και την μετατρέπει σε βιομηχανία, προπαγανδίζει συνεχώς με άμεση και έμμεση διαφήμιση την κατανάλωση ζωικών και τελικά κατακλύζει ολοκληρωτικά τις δυτικές κοινωνίες με ζωικά προϊόντα και ουσιαστικά τις μετατρέπει βίαια σε καταναλωτές ζωικών. (Το ίδιο επιχειρεί να κάνει σήμερα και με τις αναπτυσσόμενες χώρες.)

Δεν θα ήταν ίσως υπερβολή να ισχυριστούμε ότι η επιβολή της διατροφής με ζωικά (αλλά και η ολοκληρωτική σχεδόν παρουσία των ζωικών συστατικών σε κάθε προϊόν) είναι το «νέο δόγμα» του ΣτΚ. Αυτό το δόγμα, κατ’ αναλογία με την ρίψη της ατομικής βόμβας στην Χιροσίμα και την επιβολή της Pax Αμερικάνα, επιβάλλει μια αντίστοιχη Pax Dietetica (στην διατροφή πρώτα και κύρια) η οποία επιβάλλει ολοκληρωτικά την καταπίεση και επίσης έναν αντίστοιχο ψυχρό πόλεμο και μια επακόλουθη ισορροπία του τρόμου, όπου η ανθρωπότητα μάταια προσπαθεί να ισορροπήσει και να βρει ειρήνη και γαλήνη μέσα στον τρόμο και στην φρίκη που εξαναγκάζεται να προξενεί στα μη ανθρώπινα ζώα.

Στην σημερινή πραγματικότητα της απόλυτης κυριαρχίας της ζωικής εκμετάλλευσης, την οποία το σύστημα την έχει κάνει να φαίνεται εντελώς "φυσιολογική", και όπου σχεδόν ο κάθε άνθρωπος που γεννιέται εντάσσεται κατευθείαν και χωρίς ερωτηματικά με την πλευρά της εκμετάλλευσης, γίνεται συνεχώς πιο δύσκολη η μεταστροφή της συνείδησης και άρα η αποδοχή του veganism.

Όμως όσο περνάει ο καιρός γίνεται όλο και πιο φανερό ότι ο veganism, ως φορέας της θεμελιώδους αξίας της δικαιοσύνης, δεν μπορεί να ευδοκιμήσει μέσα στο τρέχον ΣτΚ και προϋπόθεση για την ευρεία αποδοχή του είναι η ανατροπή αυτού του συστήματος που καταπιέζει σκόπιμα με μια ενιαία πολιτική και χωρίς διάκριση τα ανθρώπινα και μη ανθρώπινα ζώα.

Παρόλη όμως την αντίδραση που συνάντησε και συναντά, "το τζίνι έχει τώρα βγει από το μπουκάλι" όπως είπε ο Donald Watson και η απελευθερωτική προοπτική του veganism είναι αδύνατον να περνάει απαρατήρητη από τις πιο ευαισθητοποιημένες συνειδήσεις της κοινωνίας, από την στιγμή που καταθέτει μια πολιτική πρόταση αλλά και μια αντίστοιχη πρακτική, οι οποίες έχουν την δυναμική να αλλάξουν εκ θεμελίων τον κόσμο που ζούμε και να κλείσουν οριστικά την παρένθεση της καταπίεσης και της εκμετάλλευσης.

Γιατί η μετάβαση στον κόσμο του veganism είναι το οξυγόνο για μια ανθρωπότητα που ασφυκτιά βυθισμένη στον ωκεανό της καταπίεσης και στην κουλτούρα των ζωικών και του θανάτου.

Είναι αυτή η κατεπείγουσα ανάδυση από ένα εχθρικό περιβάλλον χωρίς αέρα και η απόλυτα ζωτικής σημασίας επιθυμία για την ανάσα της ζωής.