Η συναισθηματική ταύτιση και η αλληλοβοήθεια στα ζώα

Η συναισθηματική ταύτιση και η τάση να βοηθήσουμε τους άλλους δεν είναι μόνο ανθρώπινο χαρακτηριστικό αλλά και των ζώων όπως έχει παρατηρηθεί πολλές φορές και μια πρόσφατη μελέτη* σε αρουραίους έρχεται να το ξανα-αποδείξει.

Μια ομάδα ψυχολόγων στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου θέλησαν να δουν αν οι αρουραίοι θα αναλάμβαναν δράση για να διευκολύνουν τον πόνο ενός συντρόφου τους κλεισμένου σε κλουβί. Η ομάδα έβαλε έναν αρουραίο μέσα σε ένα διαφανές κλουβί που άνοιγε απ’ έξω, και άφησε έναν άλλο αρουραίο να περιφέρεται ελεύθερα έξω από το κλουβί για μια ώρα κάθε φορά.

Αρχικά, ο ελεύθερος αρουραίος έκανε κύκλους γύρω από το κλουβί, σκάβοντας το και δαγκώνοντας το. Μετά από περίπου επτά ημέρες που αντίκριζε τον παγιδευμένο φίλο του, ο ελευθέρα περιφερόμενος αρουραίος μάθαινε πώς να ανοίξει το κλουβί και να απελευθερώσει τον παγιδευμένο αρουραίο. «Είναι πολύ προφανές ότι είναι σκόπιμο,» λέει η υπεύθυνη Ben-Ami Bartal. «Περπατούν μέχρι την πόρτα και την ανοίγουν.» Η απελευθέρωση ακολουθείται από μια φρενίτιδα ενθουσιώδους τρεχαλητού.

Οι αρουραίοι επιλεκτικά αναλάμβαναν δράση όταν ένας άλλος αρουραίος βρισκόταν σε κίνδυνο: τα άδεια κλουβιά δεν τους ενέπνεαν να μάθουν πώς να ανοίγουν την πόρτα όπως τα γεμάτα. Είναι φανερό ότι οι αρουραίοι επηρεάζονταν από αυτό που βίωνε ο άλλος και ήταν πρόθυμοι να διασώσουν έναν παγιδευμένο αρουραίο. Στο τέλος του πειράματος, μόνο πέντε από τα 40 ποντίκια έμαθαν να ανοίγουν ένα άδειο κλουβί, ενώ 23 από τα 30 ποντίκια έμαθαν να ανοίγουν το κλουβί για να ελευθερώσουν κάποιον. (Όταν το πείραμα έγινε με παγιδευμένα ψεύτικα ζώα,  τα αποτελέσματα ήταν όπως με τα άδεια κλουβιά.)

Για να ωθήσει τα όρια της καλής θέλησης των αρουραίων, η Bartal και η ομάδα της έθεσαν τους αρουραίους αντιμέτωπους με έναν παγιδευμένο αρουραίο και με παγιδευμένα κομμάτια σοκολάτας, για να τους αναγκάσουν να επιλέξουν ποιον να απελευθερώσουν. «Αυτά τα ποντίκια λατρεύουν τη σοκολάτα», λέει. Τα αποτελέσματα την άφησαν έκπληκτη: Τα ποντίκια ήταν εξίσου πιθανό να απελευθερώσουν έναν αρουραίο που βρίσκονταν σε κίνδυνο, όσο και τα γλυκά. Για έναν αρουραίο, η ελευθερία ενός άλλου αρουραίου ήταν εξίσου γλυκιά όσο τα πέντε κομματάκια σοκολάτας.

Και η καλοσύνη δεν σταματά εκεί: "Το πιο συγκλονιστικό είναι ότι άφηναν λίγη σοκολάτα για τους άλλους αρουραίους» λέει η Bartal. Ο ήρωας αρουραίος άφηνε ένα ή δύο κομμάτια σοκολάτας για τον μόλις απελευθερωμένο σύντροφό του σε περισσότερες από τις μισές των δοκιμών.

ΠΗΓΗ

Εξίσου συγκλονιστικά αποτελέσματα είχαμε και με μακάκους πιθήκους παλαιότερα.

Η υπεροχή των ζώων σε θέματα ηθικών αποφάσεων

........................................

* Η δημοσίευση της συγκεκριμένης μελέτης δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση την αποδοχή από το παρόν ιστολόγιο των πειραμάτων ή των μελετών σε ζώα (πέρα ίσως από την εξ αποστάσεως και χωρίς να γίνεται αντιληπτή παρατήρηση στην άγρια Φύση) και γίνεται αποκλειστικά και μόνο για να φανεί για μια ακόμη φορά η λανθασμένη, στερεοτυπική και κυριαρχική αντίληψη του ανθρώπου για τα μη ανθρώπινα ζώα.

Εξελίσσομαι!

εξελίσσομαι: 1.(παθ.) υφίσταμαι αλλαγές που οδηγούν σε μετασχηματισμό

                     2.(παθ.) μεταβάλλομαι βαθμιαία προς το καλύτερο

Ένα ρήμα και μια έννοια δυναμική, με πλούσια, θετική και καίρια σημασία για την συγκυρία μας, στην οποία ο ανθρώπινος παράγοντας παίζει τον αποφασιστικό ρόλο για την αλλαγή της ολοένα εντεινόμενης κακής κατάστασης.

Το βάρος πέφτει στον καθένα από εμάς και στην δική μας εξέλιξη προς την σωστή κατεύθυνση αφού ο ανθρώπινος παράγοντας έχει αναρριχηθεί στην απόλυτη πλέον εξουσία του πλανήτη και οι πράξεις του είναι εκείνες που θα κρίνουν την έκβαση των πραγμάτων.

Όμως ο ανθρώπινος παράγοντας δεν είναι ενιαίος όσο και αν στην συγκυρία αυτή έχει την μορφή ενός κυρίαρχου ρεύματος που πάει προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Πολύ σχηματικά ο ανθρώπινος παράγοντας διαχωρίζεται στις δυο γενικές ομάδες: αυτών των λίγων που ηγούνται και κατευθύνουν το κυρίαρχο ρεύμα και αυτών των πολλών που καθοδηγούνται ή καλύτερα παρασύρονται από αυτό.

Αυτό είναι το βασικό μας δεδομένο, ότι δηλαδή γεννιόμαστε, ζούμε και λειτουργούμε σε μια εξ ορισμού λανθασμένη, καταπιεστική δομή η οποία μας προγραμματίζει με βάση τα δικά της συμφέροντα και σχέδια, τα οποία όπως, όλο και καθαρότερα, φαίνεται, είναι εχθρικά για την ζωή.

Οπότε το «εξελίσσομαι» σημαίνει ότι πρέπει να βγω και να απελευθερωθώ από την κουλτούρα του θανάτου αυτού του συστήματος και να βρω την κουλτούρα σεβασμού της ζωής και να ενταχθώ σ΄ αυτήν.

Εξελίσσομαι σημαίνει δεν μένω άλλο στάσιμος στα ίδια και τα ίδια, στους ίδιους μύθους και στα ίδια ψέματα. Σημαίνει ότι παύω να κάνω τα στραβά μάτια και να αποφεύγω να τοποθετηθώ επί της ουσίας και ότι πάω στη ρίζα του προβλήματος για να κάνω το μεγάλο undo.

Δηλαδή την μεγάλη αναίρεση όλου αυτού του κακού που έχουν ως συνέπεια οι πράξεις μου όταν κατευθύνονται από το κυρίαρχο ρεύμα της αδιαφορίας για την ζωή. Γιατί το κακό είναι μεγάλο και η αποσύνδεση είναι επίσης μεγάλη.

Εξελίσσομαι σημαίνει ότι παύω να είμαι παγιδευμένος στο κυρίαρχο ρεύμα και κάνω την πιο επαναστατική πράξη που αυτό προσπαθεί να αποτρέψει με κάθε τρόπο και μέσο: αντιμετωπίζω την ζωή ως ζωή και επανευθυγραμμίζομαι με την αξία της περιεκτικής δικαιοσύνης για όλους.

Γιατί μόλις αποκατασταθεί η αξία της ζωής και αυτή αντιμετωπίζεται με δικαιοσύνη, αναιρείται αυτόματα όλο το αυθαίρετο πλέγμα αντιλήψεων που στήριζε την καταπίεση και την κακοποίηση της ζωής και το κυρίαρχο ρεύμα έχει τελειώσει.

Το κάλεσμα της συγκυρίας λοιπόν είναι, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα του σώματός μας και του οικοσυστήματος που φιλοξενούμαστε και ζούμε αλλά και τις συνέπειες της τρέχουσας διατροφής μας, να εξελιχθούμε και να ενταχθούμε σε ένα νέο ρεύμα που ήδη διαμορφώνεται και να το κάνουμε κυρίαρχο. Αυτό το νέο ρεύμα της εξέλιξης λέγεται veganism και είναι η γέφυρα που μας ενώνει με την κουλτούρα του σεβασμού της ζωής, τη μόνη που αρμόζει στον πλανήτη της ζωής.

Το κάλεσμα του veganism είναι η μεγάλη προσδοκία και η μεγάλη ελπίδα και γι αυτό σήμερα ακούγεται από όλο και περισσότερες φωνές. Και σύμφωνα με μία από αυτές, αυτήν της οργάνωσης EVOLVE! Campaigns (καμπάνιες ΕΞΕΛΙΞΟΥ!) ο veganism είναι πραγματικά η μόνη ελπίδα για το μέλλον του κόσμου μας. Το γιατί απαντάται όσο πιο απλά γίνεται στο βίντεο τους Γιατί vegan που ακολουθεί.

Μερικές αφίσες από τις καμπάνιες της EVOLVE!

Εδώ μπορείτε να δείτε περισσότερες.

Γίνομαι καταφύγιο

Πίσω από την λαμπερή βιτρίνα του θαυμαστού, νέου κόσμου μας κυριαρχεί μια άλλη πραγματικότητα, αυτή της ανείπωτης αδικίας για την μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων και σχεδόν για όλα τα μη ανθρώπινα ζώα.

Όλος αυτός ο κόσμος της «ευκολίας» δεν κινείται απλά από το χρήμα όπως συνηθίζεται να λένε. Κινείται από αυτό που αγοράζει αυτό το εξ ορισμού κακό χρήμα. (Κακό γιατί έχει προέλθει από κακόβουλη πηγή (τοκογλύφους), έχει μπει στην αγορά ως χρέος και επιδιώκει την υποδούλωση και την αδικία.)

Το κακόβουλο αυτό χρήμα σε επιφανειακό επίπεδο φαίνεται να αγοράζει αγαθά και υπηρεσίες, στο βαθύτερο όμως επίπεδο αγοράζει την καταπίεση της ζωής, ανθρώπινης και μη ανθρώπινης.

Γιατί η καταπίεση της ζωής είναι η κύρια μορφή «ενέργειας» αυτού του κόσμου όπως τον ξέρουμε τα τελευταία 10 χιλιάδες, από την στιγμή που ο άνθρωπος «εξημέρωσε», υπόταξε δηλαδή τα ζώα. Πράγματι, ότι συνέβη στο διάστημα αυτό και ότι συμβαίνει τώρα γύρω μας έχει κόστος την ζωή, αφού αυτή είναι ο αποδέκτης της καταπίεσης και το γεγονός αυτό είναι η απόλυτη τραγική ειρωνεία αλλά και η ύβρις προς τον πλανήτη της ζωής, ο οποίος έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο κολαστήριο.

Μέσα σε έναν τέτοιο αλλοιωμένο κόσμο δεν είναι παράξενο η ζωή να μην έχει την πραγματική της αξία όπως ορίζεται από το οικοσύστημα το οποίο την δημιουργεί, αλλά να θεωρείται ως κάτι αναλώσιμο και με αξία αποτιμώμενη σε όρους «αγοράς». Έτσι ανάλογα με το σε ποιον ανήκει η ζωή, βάλλεται και με διαφορετικές διαβαθμίσεις καταπίεσης οι οποίες ξεπερνούν κάθε όριο και φτάνουν στο απόλυτο όταν πρόκειται για τις ζωές αυτών που βρίσκονται στο κατώτατο στάδιο της ιεραρχίας του συστήματος της καταπίεσης (οι πλέον εξαθλιωμένοι άνθρωποι και τα μη ανθρώπινα ζώα).

Απόλυτη καταπίεση σημαίνει ότι η ζωή ως ζωή δεν έχει καμία αξία σε αυτό το σύστημα γι αυτό και ξοδεύεται ανελέητα και χωρίς δεύτερη σκέψη: 55 δις αναλώσιμες ζωές ζώων ξοδεύονται κάθε χρόνο για να καλύψουν δήθεν την ανάγκη των ανθρώπων για τροφή και εκατομμύρια επίσης αναλώσιμες ζωές ανθρώπων ξοδεύονται κάθε χρόνο σε οργουελικούς πολέμους, σε εσκεμμένες ασθένειες, σε ελλείψεις τροφής, νερού, υγιεινής, ασφαλών συνθηκών εργασίας και διαβίωσης, κλπ.

Και τώρα, όπως πολύ καλά φαίνεται, η καταπίεση, εισάγοντας όλο και περισσότερη αρνητική ενέργεια σε αυτόν τον κόσμο, επισπεύδει την μετατροπή του σε ένα εντελώς αφόρητο και αφιλόξενο για την ζωή περιβάλλον.

Εικόνα από το Καταφύγιο Ζώων φάρμας Animal Acres

Είναι ζωτικής σημασίας να αντιστρέψουμε αυτήν την παρακμιακή πορεία άμεσα. Χρειαζόμαστε μιαν άλλη «ενέργεια» για να κινήσουμε τον κόσμο μας και η οποία θα υποκαταστήσει την ακατάλληλη και επικίνδυνη ενέργεια της καταπίεσης που τώρα χρησιμοποιούμε.

Αυτή η νέα ενέργεια είναι η δικαιοσύνη η οποία μπορεί να κάνει πάλι τον πλανήτη μας ένα μεγάλο καταφύγιο και μια όαση ζωής, όπου εκεί αυτή θα βρει φροντίδα, σεβασμό, ελευθερία και όπου θα προστατεύεται και θα βιώνεται όπως της αξίζει αντί να απαξιώνεται και να ξοδεύεται όπως τώρα.

Αυτό το μεγάλο καταφύγιο στην πραγματικότητα θα προέλθει από τα δισεκατομμύρια ατομικά καταφύγια που αντιστοιχούν στον καθένα από εμάς. Όλοι μας μπορούμε και υπάρχει τεράστια ανάγκη να γίνουμε καταφύγια για όλους αυτούς που ανυπεράσπιστοι και χωρίς λόγο χάνουν την ζωή τους για να εξυπηρετηθούν διαφορετικοί από τους εξαγγελλόμενους στόχοι. Και είναι συμβολικό και ουσιαστικό να ξεκινήσουμε με αυτούς που χωρίς να το θέλουν και χωρίς να μας το έχουν επιτρέψει, υφίστανται την απόλυτη καταπίεση, ακόμα και από τους πιο καταπιεζόμενους ανθρώπους: τα ζώα

Έτσι, η έννοια του «Γίνομαι καταφύγιο» σημαίνει πρωταρχικά ότι επιθυμώ να ζω χωρίς να συμμετέχω στην εκμετάλλευση των ζώων. Και αυτή η πηγαία επιθυμία για περιεκτική δικαιοσύνη που έρχεται στο προσκήνιο, σημαίνει την αυθόρμητη συνάντηση και ανακάλυψη μέσα μας του σπόρου του veganism, ο οποίος υπήρχε εκεί σε αδρανή κατάσταση, περιμένοντας την ευκαιρία να εκδηλωθεί. Είναι η ξεχωριστή στιγμή όπου σώμα και πνεύμα γίνονται και πάλι ένα, αφού η φυτοφάγος φυσιολογία του σώματός μας βρίσκει επιτέλους το ταίρι της, δηλαδή την αντίστοιχη συνείδηση και σκέψη. Έτσι τερματίζεται η εσωτερική δυσαρμονία και διαμάχη και η συνείδησή μας παύοντας να είναι σε αντιπαλότητα με το σώμα, παύει να είναι σε αντιπαλότητα και με τον κόσμο. Και η πράξη αυτή της συμφιλίωσης της συνείδησης με το vegan σώμα είναι συμβολική της ένωσης και της συμφιλίωσής μας με την ζωή, και αντικατοπτρίζει με τον καλύτερο τρόπο την έννοια του καταφυγίου.

Το «Γίνομαι καταφύγιο» σημαίνει ακόμα ότι αναδεικνύεται το κοινό χαρακτηριστικό που μας συνδέει όλους, η αισθανόμενη ζωή, και ότι αυτή η αξία αποκαθίσταται και επιβεβαιώνεται. Και καταρρέει για πάντα η πλάνη ότι η προσωπική ευημερία, ακμή και ευεξία μπορεί να περνάει από την καταπίεση της ζωής των άλλων, οι οποίοι τεχνητά αποδυναμωμένοι και στερημένοι κάθε δυνατότητας να αμυνθούν, συντρίβονται με βρώμικο, δόλιο και χυδαίο τρόπο. Η κατάρρευση μιας τέτοιας ματαιότητας αποκαλύπτει την πραγματική φύση του κυρίαρχου ρεύματος που μας κατηύθυνε μέχρι τώρα και μας ήθελε εχθρούς της ζωής αλλά συνάμα γεμάτους με την αυταπάτη ότι κάνουμε το καλό, όπως πχ το να συμμετέχουμε στην εκμετάλλευσή των ζώων τρώγοντάς τα, αλλά παρόλα αυτά να πιστεύουμε ότι είμαστε φιλόζωοι, ή το να μετέχουμε σε έναν άκριτο καταναλωτισμό και να νομίζουμε ότι είμαστε οικολόγοι, και πολλές ακόμη περιπτώσεις γνωστικής δυσαρμονίας*.

Με το «Γίνομαι καταφύγιο» δείχνουμε ξεκάθαρα ότι οι καλές προθέσεις βρίσκουν τελικά διέξοδο σε θετικές πράξεις, με τον πιο άμεσο και χειροπιαστό αντίκτυπο να σώζουμε μόνο από την διατροφή μας 95 ζωές ζώων κάθε χρόνο. Με τον vegan τρόπο ζωής δεν προσφέρουμε μόνο καταφύγιο σε αυτές τις 95 ζωές, αλλά πάνω απ’ όλα προσφέρουμε την ηθική διαβεβαίωση ότι αυτές μετράνε και δείχνουμε ξανά ότι η ζωή έχει αξία, κόντρα στο σύστημα της καταπίεσης και στο κυρίαρχο ρεύμα του που την εκμηδενίζει. Και επιπλέον ξεσκεπάζουμε την εξαπάτηση αυτού του συστήματος, που ενώ είναι ολοφάνερα αδιάφορο για την υγεία μας και την ζωή μας, με δόλο προσπαθεί να μας πείσει ότι η καταπιεσμένη, διαμελισμένη ζωή είναι «τροφή» μας. Ή ότι για την κάλυψη των αναγκών μας, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, έτσι ώστε να μας εξαπατήσει να στηρίζουμε και να κρατάμε γερά στη θέση της την καταπίεση.

Έτσι το «Γίνομαι καταφύγιο» αποκτά την διάσταση της ανάδειξης της αλήθειας ότι οι λύσεις υπάρχουν όταν δούμε τα πράγματα μέσα από το πρίσμα της περιεκτικής δικαιοσύνης. Και τότε κανένας σκοπός δεν δίνει το ελεύθερο για ανήθικες, άδικες πράξεις που επειδή γίνονται τα τελευταία 10 χιλιάδες χρόνια, θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένες, «φυσιολογικές» και εκτός κριτικής.

Γιατί το «Γίνομαι καταφύγιο» είναι τελικά η αλήθεια ότι κανένας δεν χρειάζεται να υποφέρει, και μόνο όταν κανένας δεν υποφέρει, τότε όλοι μπορούν πραγματικά να ευημερούν.

Βίντεο από το Καταφύγιο Ζώων φάρμας Animal Acres.org
 

Πέρυσι το Καταφύγιο Ζώων φάρμας Animal Acres έσωσε πάνω από 400 ζώα από μέρη κακοποίησης

Τα ζώα που σώζονται, προέρχονται από:

- βιομηχανικές φάρμες

- οικιακούς σφαγείς (όσους έχουν ζώα στο σπίτι με σκοπό να τα σφάξουν)

- ζωέμπορους

- ειδικούς ζωολογικούς κήπους με ζώα φάρμας (όπου τα παιδιά χαϊδεύουν και ταΐζουν τα ζώα)

- και τα πεταμένα από την βιομηχανία ζώα

Τα διασωθέντα ζώα φάρμας έρχονται στο Καταφύγιο Animal Acres και τους δίνεται:

- ιατρική περίθαλψη

- υγιεινή τροφή

- χώρος να κινηθούν

- ένα ασφαλές σπίτι

- φιλία

- και ένα όνομα

....................

* Η Γνωστική Δυσαρμονία (Cognitive Dissonance) είναι ένα δυσάρεστο αίσθημα που προκαλείται από την υποστήριξη δύο αντιφατικών ιδεών ταυτόχρονα. Οι επίμαχες «ιδέες» ή «γνωστικές διεργασίες» μπορεί να περιλαμβάνουν στάσεις και πεποιθήσεις, καθώς επίσης και την επίγνωση της συμπεριφοράς του ατόμου. Η θεωρία της γνωστικής δυσαρμονίας υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι έχουν μια κινητήρια παρόρμηση να μειώσουν την δυσαρμονία είτε με το να αλλάζουν την νοοτροπία τους, τις πεποιθήσεις τους, και τις συμπεριφορές τους, είτε με το να αιτιολογούν ή να εξορθολογίζουν αυτές τις στάσεις, τις πεποιθήσεις, και τις συμπεριφορές.

Η δυσαρμονία τυπικά συμβαίνει, όταν ένα άτομο αντιλαμβάνεται μια λογική ανακολουθία μεταξύ των αντιλήψεών του/της. Αυτό συμβαίνει όταν μια ιδέα υποδηλώνει το αντίθετο της άλλης. Για παράδειγμα, μια πίστη στα δικαιώματα των ζώων θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως ασυμβίβαστη με την κατανάλωση κρέατος ή την ένδυση με γούνα. Η επισήμανση την αντίφασης θα οδηγούσε σε δυσαρμονία, η οποία θα μπορούσε να βιωθεί ως άγχος, ενοχή, ντροπή, οργή, αμηχανία, στρες, και άλλες αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις. Όταν οι ιδέες των ανθρώπων είναι συνεπείς μεταξύ τους, τότε είναι σε κατάσταση αρμονίας / εναρμόνισης.

Μια ισχυρή αιτία δυσαρμονίας είναι μια ιδέα σε σύγκρουση με θεμελιώδη στοιχεία της αντίληψης του εαυτού μας, όπως πχ «Είμαι καλός άνθρωπος» ή «Πήρα τη σωστή απόφαση». Το άγχος που προέρχεται από την πιθανότητα να έχει κανείς προβεί σε μια κακή απόφαση μπορεί να οδηγήσει σε εξορθολογισμό, δηλαδή στην τάση να δημιουργήσει επιπλέον λόγους ή αιτιολογήσεις για να υποστηρίξει τις επιλογές του/της. Ένα άτομο που μόλις ξόδεψε πάρα πολλά χρήματα για ένα νέο αυτοκίνητο θα μπορούσε να αποφασίσει ότι το νέο όχημα είναι πολύ λιγότερο πιθανό να χαλάσει από το παλιό αυτοκίνητο του/της. Αυτή η πεποίθηση μπορεί ή δεν μπορεί να είναι αλήθεια, αλλά θα μειώσει πιθανόν τη δυσαρμονία και θα κάνει το άτομο να αισθανθεί καλύτερα. Η δυσαρμονία μπορεί επίσης να οδηγήσει και σε μεροληψία όσον αφορά την επιβεβαίωση κάποιου πράγματος, σε άρνηση των αποδεικτικών στοιχείων που διαψεύδουν (ή δεν επιβεβαιώνουν) κάτι, καθώς και σε άλλους μηχανισμούς άμυνας του εγώ.