25 January 2012

Η συναισθηματική ταύτιση και η αλληλοβοήθεια στα ζώα

Η συναισθηματική ταύτιση και η τάση να βοηθήσουμε τους άλλους δεν είναι μόνο ανθρώπινο χαρακτηριστικό αλλά και των ζώων όπως έχει παρατηρηθεί πολλές φορές και μια πρόσφατη μελέτη* σε αρουραίους έρχεται να το ξανα-αποδείξει.

Μια ομάδα ψυχολόγων στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου θέλησαν να δουν αν οι αρουραίοι θα αναλάμβαναν δράση για να διευκολύνουν τον πόνο ενός συντρόφου τους κλεισμένου σε κλουβί. Η ομάδα έβαλε έναν αρουραίο μέσα σε ένα διαφανές κλουβί που άνοιγε απ’ έξω, και άφησε έναν άλλο αρουραίο να περιφέρεται ελεύθερα έξω από το κλουβί για μια ώρα κάθε φορά.


Αρχικά, ο ελεύθερος αρουραίος έκανε κύκλους γύρω από το κλουβί, σκάβοντας το και δαγκώνοντας το. Μετά από περίπου επτά ημέρες που αντίκριζε τον παγιδευμένο φίλο του, ο ελευθέρα περιφερόμενος αρουραίος μάθαινε πώς να ανοίξει το κλουβί και να απελευθερώσει τον παγιδευμένο αρουραίο. «Είναι πολύ προφανές ότι είναι σκόπιμο,» λέει η υπεύθυνη Ben-Ami Bartal. «Περπατούν μέχρι την πόρτα και την ανοίγουν.» Η απελευθέρωση ακολουθείται από μια φρενίτιδα ενθουσιώδους τρεχαλητού.

Οι αρουραίοι επιλεκτικά αναλάμβαναν δράση όταν ένας άλλος αρουραίος βρισκόταν σε κίνδυνο: τα άδεια κλουβιά δεν τους ενέπνεαν να μάθουν πώς να ανοίγουν την πόρτα όπως τα γεμάτα. Είναι φανερό ότι οι αρουραίοι επηρεάζονταν από αυτό που βίωνε ο άλλος και ήταν πρόθυμοι να διασώσουν έναν παγιδευμένο αρουραίο. Στο τέλος του πειράματος, μόνο πέντε από τα 40 ποντίκια έμαθαν να ανοίγουν ένα άδειο κλουβί, ενώ 23 από τα 30 ποντίκια έμαθαν να ανοίγουν το κλουβί για να ελευθερώσουν κάποιον. (Όταν το πείραμα έγινε με παγιδευμένα ψεύτικα ζώα,  τα αποτελέσματα ήταν όπως με τα άδεια κλουβιά.)

Για να ωθήσει τα όρια της καλής θέλησης των αρουραίων, η Bartal και η ομάδα της έθεσαν τους αρουραίους αντιμέτωπους με έναν παγιδευμένο αρουραίο και με παγιδευμένα κομμάτια σοκολάτας, για να τους αναγκάσουν να επιλέξουν ποιον να απελευθερώσουν. «Αυτά τα ποντίκια λατρεύουν τη σοκολάτα», λέει. Τα αποτελέσματα την άφησαν έκπληκτη: Τα ποντίκια ήταν εξίσου πιθανό να απελευθερώσουν έναν αρουραίο που βρίσκονταν σε κίνδυνο, όσο και τα γλυκά. Για έναν αρουραίο, η ελευθερία ενός άλλου αρουραίου ήταν εξίσου γλυκιά όσο τα πέντε κομματάκια σοκολάτας.

Και η καλοσύνη δεν σταματά εκεί: "Το πιο συγκλονιστικό είναι ότι άφηναν λίγη σοκολάτα για τους άλλους αρουραίους» λέει η Bartal. Ο ήρωας αρουραίος άφηνε ένα ή δύο κομμάτια σοκολάτας για τον μόλις απελευθερωμένο σύντροφό του σε περισσότερες από τις μισές των δοκιμών.


Εξίσου συγκλονιστικά αποτελέσματα είχαμε και με μακάκους πιθήκους παλαιότερα.

Η υπεροχή των ζώων σε θέματα ηθικών αποφάσεων

........................................
* Η δημοσίευση της συγκεκριμένης μελέτης δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση την αποδοχή από το παρόν ιστολόγιο των πειραμάτων ή των μελετών σε ζώα (πέρα ίσως από την εξ αποστάσεως και χωρίς να γίνεται αντιληπτή παρατήρηση στην άγρια Φύση) και γίνεται αποκλειστικά και μόνο για να φανεί για μια ακόμη φορά η λανθασμένη, στερεοτυπική και κυριαρχική αντίληψη του ανθρώπου για τα μη ανθρώπινα ζώα.