Η συγκυρία : Ένας κόσμος γεμάτος καταπίεση
Στην διαμορφωμένη πραγματικότητα της ζωής στον πλανήτη, διαπιστώνουμε ότι η καταπίεση είναι διάχυτη παντού. Η λέξη καταπίεση νοείται με την ευρεία έννοια ως αδικία και περιλαμβάνει την εκμετάλλευση, την βία, την στέρηση της ελευθερίας, την διάκριση με κάθε μορφής πρόσχημα, κλπ.
Η διαπίστωση
Η καταπίεση είναι η βάση όλων των προβλημάτων της ανθρωπότητας και κατ’ επέκταση του οικοσυστήματος του πλανήτη.
Η δομή της καταπίεσης
Υπάρχει μια ιεραρχία καταπίεσης από τον ισχυρότερο (οικονομικά, πολιτικά, κοινωνικά και πολιτιστικά) προς τον ασθενέστερο. Χαρακτηριστικό της κυρίαρχης ομάδας είναι το προνόμιο, δηλαδή τα πλεονεκτήματα που απολαμβάνει από την εξάσκηση της καταπίεσης.
Η καταπίεση διαμορφώνεται στην βάση της διάκρισης και μπορεί να λάβει πολλές μορφές. Έτσι με πρόσχημα την οποιαδήποτε αυθαίρετη διάκριση, μπορεί να δημιουργηθεί μια αντίστοιχη μορφή καταπίεσης καθώς επίσης και οι αντίστοιχες ομάδες των κυρίαρχων και των καταπιεζόμενων, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα με τις πιο κυρίαρχες μορφές καταπίεσης:
Βάση της διάκρισης | Ονομασία της καταπίεσης | Κυρίαρχη ομάδα | Καταπιεζόμενη ομάδα |
φυλή | Ρατσισμός (racism) | Λευκοί | Άνθρωποι χρώματος |
φύλο | Σεξισμός (sexism) | Άνδρες (συνήθως) | Γυναίκες |
ηλικία | Ageism | Μεγαλύτεροι σε ηλικία (συνήθως) | Νεότεροι σε ηλικία |
φυσική ικανότητα | Ableism | Άτομα χωρίς αναπηρία | Άτομα με αναπηρία |
είδος | Σπισισμός (speciesism) | Ανθρώπινα ζώα | Μη ανθρώπινα ζώα |
Επειδή ακριβώς η καταπίεση είναι παρούσα παντού και έχει εμποτίσει την κοινωνική δομή, τελικά η καταπίεση εσωτερικεύεται (internalized oppression) στις καταπιεζόμενες ομάδες και δημιουργείται σύγχυση για το ποιος την εξασκεί. Το αποτέλεσμα είναι η αντιπαλότητα μεταξύ των καταπιεζόμενων ομάδων και η αδιαφορία για τις άλλες καταπιεζόμενες ομάδες ή και ακόμα οι επιθέσεις της μιας προς την άλλη.
Ο τελικός αποδέκτης της καταπίεσης είναι ο ασθενέστερος και πιο αδύναμος κρίκος της αλυσίδας, δηλαδή τα ζώα, αφού και ο πλέον εξαθλιωμένος και μη προνομιούχος άνθρωπος μπορεί να συμμετέχει στην καταπίεση τους.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η διαμορφωμένη κοινωνική δομή έχει στηριχτεί και έχει καθιερώσει, και παγιώσει αυτήν την συγκεκριμένη μορφή καταπίεσης και έχει εμποτίσει κάθε πτυχή της καθημερινότητας με αυτήν. Το όλο σύστημα είναι συνυφασμένο με την καθολική εκμετάλλευση των ζώων. Έτσι η καταπίεση αυτή γίνεται η βάση επάνω στην οποία εδράζεται κάθε άλλη μορφή καταπίεσης.
Ο στόχος
Η κατάργηση της καταπίεσης μέσα από την συνειδητή επιλογή της μη συμμετοχής σε κάθε μορφή της.
Η έμφαση
Ο δρόμος προς την κατάκτηση αυτού του στόχου περνάει από την κατάργηση της καταπίεσης του πιο ανυπεράσπιστου και ταυτόχρονα αποδέκτη όλης της καταπίεσης, δηλαδή των ζώων.
Με άλλα λόγια, η κατάργηση της καταπίεσης του ανθρώπου δεν θα επιτευχθεί, όσο θα υφίσταται η καταπίεση προς τα ζώα, η οποία λειτουργεί ενισχυτικά και εδραιώνει την γενική αντίληψη της καταπίεσης, αφού εξοικειώνει την ανθρώπινη συνείδηση με αυτήν.
Η δράση: O veganism ως απάντηση
Στην εξίσωση της λύσης του προβλήματος η παράμετρος προς αντικατάσταση είναι η καταπίεση, στη θέση της οποίας χρειάζεται να εισέλθει μιά άλλη λογική, αυτή της αντι-καταπίεσης.
Ο veganism είναι η θεωρία της αντι-καταπίεσης και ως πρακτική είναι η ενεργή αντίθεση στην καταπίεση κάθε αισθανόμενου όντος, ανθρώπινου ή μη.
Ιστορικά εμφανίστηκε ως απάντηση στην καταπίεση των ζώων και στην πρακτική της εκμετάλλευσης τους για να καταδείξει ότι αυτή, πέρα από περιττή και άδικη, λειτουργεί ως πηγή κάθε άλλης καταπίεσης.
Ταυτόχρονα όμως κατανοήθηκε ότι είναι ένα γενικό πλαίσιο, το οποίο διαθέτει μια συνολική δυναμική αντι-καταπίεσης.
Αυτά τα χαρακτηριστικά θέτουν τον veganism στην πρωτοπορία του αγώνα ενάντια στην καταπίεση, αφού η θεωρία και η πρακτική του μπορεί να ενώσει και να στεγάσει κάτω από την ίδια στέγη κάθε κίνημα αντι-καταπίεσης και ταυτόχρονα να το επαναστατικοποιήσει, δίνοντας του ένα συνολικό όραμα.
Το όραμα: Ένας κόσμος χωρίς καταπίεση
Εφόσον ο veganism είναι μια συνολική θεωρία ενάντια στην καταπίεση, τότε για την υλοποίηση αυτού του οράματος, η αποδοχή του veganism προκύπτει ως το λογικό συμπέρασμα των παραπάνω συλλογισμών.
Επιπλέον, η παραπάνω ορθολογική διαδικασία υιοθέτησης του veganism αναδεικνύει και τον κεντρικό ρόλο, καταλυτικό ρόλο που η vegan θεωρία και η εφαρμογή της θα διαδραματίσουν προς θετικές, μελλοντικές εξελίξεις.